G 178

Grammar and Verse

18th cent. Paper. 19 × 15 cms. 30 pp. The manuscript is composite, being two fragments of two separate manuscripts. The first fragment (pp. 1-18 [former foliation 1-8 with an unnumbered folio between 3 and 4]) and most of the second (pp. 19-30) are by two unidentified scribes. Page 29, the item on p. 21i and the few lines on p. 28 col. b are, however, by Seadhan Ua Briain (unsigned, but for which cf. G 179, pp. 1-2 below).

Bound in yellow boards with `Elements (of) the Irish Language' on spine and `25318' and `a 64.785' on recto of front cover; `576 Monk Mason MSS 1858' and `Phillipps MS 25318' on p. 1. Formerly part of G 179 below. Not listed in Phillipps's Catalogus.

Page

1 `The Elements of the Irish Language.' Beg. The letters are these eighteen following. On the letters, dipthongs and tripghongs, consonants and list of contractions used in Irish manuscripts. Ends (p. 9) There are many other abbreviations used in Irish manuscript which I omit to mention here referring the reader to those books wherein they are contained at large, these being sufficient at at [sic] present. besides there are some abbreviations imaginary and of various significations according to the arbitrature of the writer.

10 Mionghraimer le na ccuidighthear lais an aos og teacht chum Gaoidheilge do leaghadh ┐ do sgríobhadh. Beg. Gach duine lear mian Gaoidhealg do léaghadh tugadh a aire go dithchiollach. Three chapter (on letters, vowels and consonants respectively). Ends (p. 14) Gibé lérab mian a bhfios so dfaghail go foirleathan, leaghadh an ghramadach Gaoidhilge ina ttrachtar orra fa seach. See G 127, p. xxix, above and P. Mac Aogáin, Graiméir Ghaeilge na mBráthar Mionúr (Baile Átha Cliath 1968) p. xxiv. Followed here by six lines (in English) on dipthongs and tripthongs headed `Appendix'.

15 `A nainm De amen. Ag so Gramadach ┐ prosodia ina múintear don aos og ┐ don aos eadhlaidhne gach gne dhana da bhfuil ar gnathughadh san Ghaoidhealg do chumadh, mar ata dan direach, deibhidhe, sedna, rannuigheacht mhor, casbhairn, rannuigheacht bheag, bruilingeacht, oglachas, draoineachas, na comhardaidh, na haisdidhe, na huirdhubhadh, an cumasg, an tomhas, beimionnuibh an dana dhírigh, ┐ moran do neithibh oile.' Begins with section on contractions followed by incomplete section on the seven qualities (aicide) of the vowel. Breaks off (p. 18) with the second (`Don choimhfhreagra') dhiobh mar so, cuirfead, ciorfad, ach gibe modh mar sin.

19 A cholann chugad an bás. 6 qq. + 1st (`an tabhrán').

19i Breitheamh ceart cothrom an téug. 15 qq. + 1 st.

21 Caoin thu fein a dhuine bhoicht. 8 qq.

21i (a) As marig don té atá a neadach phupuir is sróill. 1 st. (b) `Ag so ocht thorra na sainte.' Beg. 1. Iargna, cúram et fríochnamh don tsantach. Ends 8 et dligheadh da chloinn et dá shliocht.

22 Gabh agam a Athair bhuidhe / peacthach me ag iaraidh impidhe. 33 qq.

24 A Rígh ghil, chuir Iosa dar cceannach san bPáis. 1 st.

24i Glan an cuaine clann Anna. 8 qq. followed (p. 25) by stanza A thrú' mheabhlaigh do ní cleamhnas le rígh na mbreug.

25 As truagh gotha na ndúl aniu / ag caoineadh páisi an Choimdhe. 8 qq.

26 col. a Ísligh huaill a dhuine bhoicht. 9 qq. + 1 st.

26 col. b Struagh mo thurus ar Loch Dearg. 9 qq. Followed (p. 27 col. ai) by stanza A Airdeasbuig Padruig, ad cheann bhí air ar ccléir.

27 col b Gabh mo chomhairle ria an eug. 10 qq.

28 col. b The following: `14 danta atá san duiliochso / 12 san lámhdhuiliochán / .03. an Diarmuid Ua Siail / 57 an leabhar Ui Dhuid / 86 dan san iomlán'. Remainder of page blank.

29 `Don mhodh a ndearnaigh na Sarasens et Múraigh pagánta na hAifraice concus cloideamh don Spáin, noch do bhí 7 ccead bliadhan na hurlamhus .i. o fhlaithios Roideric righ, do treibh na nGotha go flaithios Fiordorcha .i. Feardinandus naomhtha.' Beg. Iar mbeith do Roideiric, righ do shliocht na nGothii a náirdcheannus flaithis na hEasbáinne do bhí áirdtighearna san Spáin dar bhainm Iuian iarla Ceaphtha. Breaks off at line 14 with do bhlaththruailligh sé i go sáraighthioch fá dhíon a ríghtheaghlaigh féin. Remainder of page and p. 30 blank.