G 122

Tales and Verse

19th cent. Paper. 31.5 × 19.5 cms. iii + 200 pp. + 30 unnumbered blank pages at end. Scribe: Pattraig (Pattrig, Pattricc) Ó Dala, `Glannuir'; written in England (p. 72). No date of writing given in the several scribal entries (see below). A possible date, however, is 1849 when RIA 24 B 33 pp. 173-[204] - also written by the present scribe and containing items common to both manuscripts including the elegy on Thomas Davis - was written. A feature of the present manuscript is other compositions by Mícheál Mac Cártha (pp. 153, 184, 191, 192[?]) which may be added to those already printed in Féil- Sgríbhinn Eóin Mhic Néill (1940), pp. 93 ff. and Éigse iii 8, 117, 193 and listed in LSS Gaeilge Cnuasach Thorna (1967), pp. 157-9. Scribal pagination.

Bound in calf, tooled with metal clasps, with `122' and `16753' labelled on spine; `Sotheby 1856', `16753 Ph', `Phillipps MS 16753' and `Belly of Gatherings by Patrick O Daly from Glanworth' on p. i; and `16753 Ph' on p. ii. Listed under `Miscellanei MSS,' in Phillipps's Catalogus.

Page

i `Bolg an Tshalathar le Pattricc Ó Dala, ó Glannuir, Beanocht Dé le anam an sgriobhnora maille ris an leithoir. Cabhuir Dé chugain. Amen.'

ii `Clarr.' Table of contents.

i [Párliament Na Mban]. Beg. A nanim De uile chomhachtaig. Amen. Pairliament na mban thrachtas air na dubalceada do threighion agus do sheachna corresponding to ed. Ó Cuív (1952), line 200. Ends (p. 31) with Uilliam Mac Cairteáin's dán adhmholta beg. (p. 30) Do chúala sgata bann gur shuidheadh fá mheídir. 7 stt. `Crioch mar fuaras é, lena sgriobhinn le Pattraig Ó Dala.'

31 `Muiris mac Dhaibhidh Duibh ccct.' Treig do shuirighe ógan fhinn. 22 stt. `Crioch.'

34 `Tuarisgabhail Chatha Cnuic an Air an so sios.' O. Mo chusa onocht go brach. 381 qq. The foll. first lines may be noted: Cnóc an Air an cnúic so shiarr (p. 36 col. b); (`Tuitim Mearagaicc na nglas lann et da dhis mac et ar a mhuintir dho', p. 38 col. a) Níor bhfada dhuinn mar sinn (p. 38 col. b); A Mhearaguig chruadh na nglas lann (p. 51 col. a). `Críoch leis an meid do fuarrisa de' (p. 54).

55 `Uilliam Rúadh Mác Cóitir air bhas Sheamuis Oig Mác Cóitir.' As mór an chréill sa ghreidhim do chéas mé. 81 stt. + 1 (`an feart laoidhe sonn'). `Críoch don meid sinn cabháir Dé chugain Amén.'

62i (a) Anntoil mna go brach na cloidheadh do chíall. 1 st.; (b) `Órtha na peiste.' Beg. Ortha chúir Þeadar ortha chúir Pól ortha chúir Míhal; (c) `Ortha air theinne dhia.' Beg. Teinne nuir teinne niar teinne Dhia aon Mhic diollis Mhuire; (d) `Receipt for the bowellcomplaint.' Beg. 10 grains weight of nut galls 10 grains weight of nut meck.

63 Parrliment Chloínne Thomáis Anno Domino 1054. Beg. Feacht náon darr fhás chóig [sic] idir na duile iosaranda [sic] da fheachuint cia aco da bheith smacht air an ttalamh. Ends (p. 65) gach lannughadh súl a bposttear le céile iad a bheith seachtuinn na ccodhla a tochas brollach as pleinnteach. `Crioch don meid sin.'

65 `Bharranntus Seaghan Ui Charámada do laithir Seaghain do Fuít'. Prose introduction beg. Do gach sarrfhearr sugach soibheasach go speisialta. foll. by Whereas thaine aniogh dam laithir et san le diogaras. 20 lines written as prose + 4 stt. `Crioc don meid sinn.'

66 `Seamus Mac Ghearailt air bás Dhonchaidh Bhaile Aodh, ccct.' A shaogail malluightheadh as marg do shniomh leat. 129 lines + 1 st.

69 `Faoisídinn Sheadhann Ui Contalaigh ccct.' Diultaim feastta do bhartaibh an tsaoidhail. 144 lines. `Crioch le na sgriobhain le Pattraig Ó Dala Cabhair De chughain Amen. Beannacht Dé lé annam an sgriobhnora maille ris an leithoir - A Sagsana an Bhearla.'

73 `Eachtra na Mna Moire tárr lárr.' Oisin is binn liom do bheul. 66½ qq. `Crioch.'

76 `Laoí an Amadáinn Mhór ccct.' Do chúla sgeala uaibhreach. approx 50 qq. written as prose. `Crioch air Laoi an Amadainn Mhoir.'

77 `Agallaimh an Sótach sa Mhaithir ccct.' Do bhuail chughainn cupla a ttuis na hoidhche. 235 lines. `Crioch leis an méid furasa dhe.'

83 `Béo chaoinne Mharrtáin Ui Chradáinn piopare dimthig ón nGrainnsig gán tuarrisg Deardaoinn Chorp Chríostt ccct. Le hiomad beithe da chliomh is da fhiadhach dob eigion do an áit sin dfhaguint.' Mó phuir mó phrain mó chás mó chréimghoinn. 247 lines. `Crioch leis an meid sinn.'

88 `Laoi Cháb an Deasainn agus Breith Chloinne Chonnainn sann cCeis ccct.' Oisinn a mhic an rí. approx. 70 qq. written as prose. `Crioch.'

91 Eachtrá Bhodaig an Chota Lachtna ccct. Beg. Lá aonnig et orieachtais do comóra le Fion mhac Chumhail et le seacht ccatha na gnaithFheinne. Ends (p. 97) chuir seacht mille amach sán bfarrige e. Foircionn. `Crioch le Pattraig Ó Dala.

97 Aig Seo Eachtra an Mhadra Máol ccct. Beg. Seilíg et fiadhach et fionnchosgar do chomoradh le rí Arrtuir mac Iobhar. Ends (p. 109) Et teid Sir Balbuadh go críochaibh Lochlang. `Gurab í sinn eachtra an Madra Mhaoil. Criochnithe le Pattraig Ó Dála ó Glannuir an Aonnig. Beannacht Dé re anam an sgriobhnora maille ris an leithoir. Cabhair Dé chuang. Amen.'

109 `Reimhthionsgadh air anbhflathus Lochlannach et Toruiacht Chéallacháin Chaísil annso. Anno Domino 898 ccct.' Beg. Olchubhar mac Ceannaodha mic Connuil mic Maolduin. Annalistic introduction to the following tale.

110 Cathughadh Cheallachain Caisiol Mic Buadhcháin Ré Lochlannaig Ann So Anno Domino 899 ccct. Beg. As ansan deirgeadar seacht ccatha deag Chaisiol gó cómhurlaimh uim Cheallachain. Ends with poem beg. (p. 120) Coisgfidh cach a bhfuighioll uaibh. 12 qq. Foll. (p. 121) by second section of text Toruigheacht na Ttaoiseach Fór Cheallachán Chaisil mac Buadhcháin Ann So ccct. Beg. As ann sin do rinn siad na curadha cómharle .i. an slúagh do thionnól. Ends (p. 129) go bhfuar Ceallachan Chaisil bás ionnmolta a cCaisiol. `Crioch le Pattraig Ó Dala ó Chlannuir an Aonnig. Aithchuinighim air gach náon do leighios an Toruigheacht san guidhe go durachtach chum De air son slainte manama et gan me lochtuighadh tre gach dearmad et droich sgriobhin da ndearna.'

130 `Dann air bhas Thomáis Dabhis do eug an Aithchlia. died in Dublin.' Oidhce gheimhri cúis Foinnsion smé am aonur. 52 stt. + 1. `Crioch le Pattraig Ó Dála.' (a) `These verses are in memory of the late Thomas Osburn Davis member of the Royal Irish Academy Dublin are faithfully dedicated by his most obedient infinitely oblidged servant Michael McCarty,' p. 130 lower marg.; (b) `His life was gentle and the elements so mixed in him that, nature, might, stand erect, and , say to all the world this was, a man,' p. 132 lower margin. Cf. Éigse iii 8-20.

135 `Dann ar bhás an ughdar uile caointe eadhon Domhnal Caomh Ó Connail ccct.' As fada an donnus a fúirse le hÉire. 14 stt. + 1 (`fartlaoi'). `Crioch le Pattraig Ó Dala.'

137 `Comhairle brathar bocht dairithe da chomhsgalaire sonn.' Gaibh a Chein go caimh mó theagasg uaimse. 15 stt. `Crioch.'

138 `An tAtair Eoghan Ó Caoímh cct iar fhaghail tasg a mhic ionmuin noch d'eag san bhFrainc.' Mo mhile marg mo dhainid mo sgrios mo sgannradh. 4 stt. `Crioch.'

139 `An fear ceadna **t air an adhbhar ceadhna.' An tan nach feicim fear ag muigheadh a chroidhe a ccumha. 7 stt. `Crioch.' `The illiterate might consider this a shade of blasphemy but the poet alludes to the persecution which Roman Catholicks underwent in those days before clergymen got ordination in Ireland.

140 `An tAthair Eogan Ó Caoimh cct air bhas a mhna: eadhon Eilinor dé Nógla.' Mó cheas mó chumha mó chogar mó chreach. 7 stt. `Crioch.'

140i `An tAthair Seadhan Ó Briann cct air bhás an Athar Eogain Ui Chaoimh d'eag an naomhadh la don Abrán 1726 mar is follus o'n leac cinn do hoibreadh air an mogh so le Donchadh Ó Dala mar a leanus.' Foll. by the inscription beg. Aig seo ionad adhlaca Eoghan Ui Caoim dfg [sic] treimhsi da aimsir posta. Ends Oir is iomdha leabhar leirsgriobhtha da shaothar lena fhaicsin an Eire aniugh. 7c. Foll. (p. 141) by stanza Sinn agad a leaig mó dhith fad thaobh go lag. Foll. (p. 141) by stanza Sinn agad a leaig mó dhith fad thaobh go lag. Foll. by Ó Briain's elegy Eag no dtreighe a dtaibh ná flatha. 19 stt. + 2 (`ceangal'). `Crioch.'

143 `Laoi air bhas Dhochtuir Ui Bhriain sagart puroiste Leasa Moire mar a leanus.' Lá luain sgrios lá gruama lá buartha air eigsi. 9 stt. `Crioch.'

144 `Iar bhais Seadhain Mic Gcearuilt eadhon Ridare an Ghleanna deag A.D. 1547.' Turaing tamhadh Seadhain Mic Gcearuilt. 38 stt. + 2 (`ceanngal'). `Crioch.'

148 `Seadhan Ui Brian cct da Chiaran Capuill mar a leanus.' A Chiarain is cíanchás mar radharc sas brónn. 6 stt. `Crioch.'

148i `Seanus Mac Oitir cct, air an adhbhur ceadna.' A Aithir dhil da'rr tairgiosa diogrus cleibh. 6 stt. `Críoch.'

149 `Connchubhar Bán Ó Dala cct da bhrathar ionmhuin Seaghan Ó Dala.' Sinn sgíle gan sgaoile cuis Mhagh na sreabh. 10 stt. `Crioch.'

150 `Seamus de Barradh cct air an adhbar ceadna.' Gair dó mhogullaidh gora dúbh chughainn tar sliamh. 6 stt. `Crioch.'

150i `An tAthair Connchubhar Ua Brian cct air bhas Dhonchadh Mhac gCraith.' Lá daerach d'eigsibh is d'ollamhuin tsuadh. 3 stt.

151 `Tomas Ó Conmhadh cct air an adhbar ceadhna ┐c mar a leanus.' Is doilbh an sgeal d'eigsi "gus d'olamhuin dheas. 4 stt. `Crioch'.

151i `Onn [sic (= Ó Súilleabháin)]. Air bhás Doncha Mhic Carrthadh Bhaile Aedh **t.' Osna le heacht no hEirionn tred an dtreoir. 14 stt.`Crioch' (written before last stanza).

153 The following (which concerns the author of the preceding poem): `O Sullivan was a man of wit but like the Votaries of Ovids obscure Muse he too often suffered it to rule without restraint in compound epithets he indulged to redundancy and in this particular he was imitated by minor bards of very little judgement who thus introducted a species of turgid composition far inferior to the simple style of our ancient writers.

The following lines merely descriptive of the air of a beautiful female by which a whole verse from one of his love effusions well measured to the tune of Sile Nui Ghadhra is entirely taken up. Budh ghleanamhúr dreimreach neamhruach fraoinseach. 1 st. Tadhg Ó Suilliathbhain cct.

In the above lines the art of the poet, and the richness of the language will find admirers to infinity. Mó atuirse gearr an Ghaodhailge chaoín air feodh. 1 st.

To conclude - The translation is written in form and immitation of the original, a syle of composition antiently called conachlann but now its title is more applicable viz dann slabhra or linked verse because every stanza must begin with the same word that ends the proceeding one and the poem itself must conclude with the same word with which it begins.

Postscript. This style of composition was first invented to prevent interpolation. Name your chieftain in Erin all proud as it seems. 1 st. Micheal McCarthy. Derry na numhal Co. Cork, Ireland.' Foll. (p. 154) by (a) `Translation.' The sigh and wail of Inisfail her hero is no more. 9 stt. (b) The young the old, alike death whips away. 1 st.

155 `An Sioguidhe Romhanach an so.' Innsim fios is ni sios [leg. fios] bréige e. 80 stt. + 1 (`ceangal') `Chrioch' (written before the `ceangal'). Preceded by English prose passage beg. The "Roman Apparition" is one of the most popular of Irish historical poems. Ends thus did the great possession of these devoted Irish illustrious princes prove the cause of their ruin. `See Dr. Andersons Royal Genealogies.'

162 `Aodh Buidhe Ó Heathlabhra agus Seadhan Con-dubh **t.' (p. 163) Aodh. Grain mharbh ort a Bhanaba no mbuidhe ndlaoi nduaill. 6 stt. + 1 (`ceangal'). `Crioch' (written before the `ceangal').

163 `Aisling Sheadhain Conn Dubh anso ┐ c.' A Ui Chaoimh mo thri mhille slann leád 43 stt.

167 `Eamond de Bhal cct air bhás Seadhain Ui Dhomhnaill eadhon "Clarrach".' Mó chraidhteacht mó lan-chreach mo bhron-guil. 12 stt. + 1 (`feart laoi'). `Crioch'.

168 `Seadhan Ó Murchadh **t air an adhbhar ceadna.' Is searbh an dail, a bhais, a chreimicc chrinn. 11 stt. + 4 (`ceangal') + 1 (`feart laoi'). `Crioch'.

169i Iarruigsi 'gus iaruimsi an guidhe seo. 1 st. `le Pattraig Ó Dala.'

170 "An tAthair Conchubhar Ua Brian cct air bhas an Athair Fheidhlime Mic Carrthadh sagart dochtuir diachta.' Is creacht teidhinn guirt a bheir faghartha mó sulsa bleacht. 14 stt. + 2 (`ceangal'). `Crioch' (written before the `ceangal').

171 `Iarghnodh air bhas Uilliam Mac Readhmuinn de Baradh Bhaile na cCloch. Seadhan Ó Murchadh **t.' Ní tuis na deire do dhonusaibh Inse Fail. 13 stt. + 1. (The second stanza here, beg. Is ciach d'eigsibh do chleir is do thaisdiolaibh slighe, is the usual opening one.) `Crioch.' Foll. (p. 172) by Death brings the widows only son away. 2 stt.

172 `Feidhlim Mhac Carrthadh cct air bhas a ceathrar cloinne air air thit balladh an tigh. An uaim an deibhidhe mar a leanus.' Caoinfid fein mo thig leam chlann. 30½ qq. + 2 stt. (`feart laoi') + 1st. (`ceangal').

175i `Machnamh.' Brigh mó theaguisc duit seacainid craos is druis. 1 st. `Úa Dala Fionn.'

176 Extract from Cormac's Glossary beg. Nos. iodhan. nae fhios. eadhon. fios naenmhuir. Foll. by Laeghaire Corc Daire dur. 1 q. `This select learned Committee of the Great Code of Irish laws was chosen in the days of Laoghaire, supreme Monarch of Ireland and was then analogous to the female "nine" of Castalia or Parnasus. Etc. Unde Decitur.'

176 `Bean na dtri mbo.' Go readh a bhean no ttri mbo. 8 qq. `Crioch.'

177 `Seadhan Ua Tuamadh cct air bhas Seadhan Clarrach Ó Domhnaill.' Go deanach as Phaobus faoi neol. 7 stt. + 1 (`an feart laoi'). `Crioch.'

177i `Uilliam Dall cct d'Eighlinn Ni Ortnain mar a leanus. Dó Eighlinn Ní Ortnain mar a leanus.' Och mó nuair mó ruaig mó lean tu. 27 five-line stt. `Crioch. An bhean bhreadh bheoltais.' Foll. (p. 180i) by Pen has not written nor can mortals tell. 1 st.

180i "An tAthair Seadhan Ó Briain cct do Dhoncha mac Chonchubhar Ui Bhriain Choille na gCuradh cúis Bhrighde.' (P. 181) Failte is fithce do chuirim le diogrus. 11 stt. `Crioch.'

181i `An fear ceadna cct do Uilliam Ó Briain Leasa Moire.' (p. 182) A shairfhir ghroidhe chaoinghluin forusda ciall. 5 stt. + 1 (`ceangal'). `Crioch.'

182 `An fear ceadna *** iar ngairm easbuig Chluanadh et Rois an tAthar SEadhan Ua Brian.' A charadh sa bhrathair faillte o'm chroidhe lead. 8 stt. + 1 (`ceangal'). `Críoch.'

183 `Seadhan Ó Murchadh cct don sagart liomhtha leirtheangthac iodhon an tAthar Niochulas Breathnách dochtuir deachtuighthe diadhachta. cct.' Go bhfaiciodsa la geal breadh le bidheachus. 5 stt. + 1 (`ceangal') (the second stanza here beg. A shaguirt ghloin ó Bhratuinn shoir do shiol no leodhn). `Crioch.'

184 `Nuaill dhubhadh Uilliam Ui Loinnsa an so cct.; Tre mhagh an leasa sme taistiol areir ar drucht. 20 stt. + 6 stt. (`ceangal. Do chum a mhic .i. Uilliam Oag Lonnduine.' Beg. Ta naoinmhar no ngaoisbheart cuis Finnseann gach tra ag teacht). `Crioch.' It would appear from certain references in the following item (p. 186) that the author of this poem was Michéal Mac Cártha.

186 `An Freagradh leis an Uilliam Oag reimhraighte ud, cct.' Do chuala tasg a chradhaig go leir mé. 10 stt. `Crioch.' See preceding item.

187 `Aisling Seadhain Chlarricc, cct.' Oidhche a bhios aig luidhe am shuan. 11 stt. + 2 (`ceangal'). `Crioch.' Foll. (p. 188) by `Here the cloud that sleep cast around my senses departed, and along with it departed - the palace halls - the towering domes - the Chiefs - the dames and glittering decorations - but oer my spell bound soul there hung a gloom and there even now it hangs in spite of Reason - Extracted from the Dublin Penny Journal &c-.'

188 `Agalamh Chearbhaill Ui Dhala et Mac an Fhalla.' Cearbaill. A mhac alla dheas. 11 qq.

189 `Eoghan Ruadh, cct. Love Song.' Is fhaituirseach gearr mo sgeal forior. 11 stt. alternating with 11 stt. in English beg. Adolefull tale I'll relate to thee.

191 `Blanuid Loch Guir. (composed for [of suprascript] a dairy mans [Mr. Anthony Gerans suprascript] daughter).' Traith is me a tearnadh go Baile Mhisteadla. 10 stt. written as prose. `Crioch le Pattrig Ó Dala.' Probably composed by Micheál Mac Cártha (see stanza 7).

192 "Foudach Cearbhaill Ui Dhala air innghean an Iarla Caomhanach cct.' Aig boan Drom Schain do bhiosa la am aonar. 8 stt. `Crioch.'

193i `Toruigheacht air Bhrogaibh, Uilliam Inglish cct.' Mo ghearann cruadh le huaisle Fodhla. 16 stt. `Crioch.'

195 "Eadbhard do Nogla cct air an adhbhar ceadna ┐ c.' Na bi an arraid liom Athair ghloinn eolaige. 21½ stt. `Crioch.'

197 Caith Chluan an Tarbh cct. Beg. Do ghaibh Brian Bormhe mac Cinneide ... rioghacht Eirin dha bhliadhain deag as a bhflathas Bhriain do rinneadh na gniomha so sios. Breaks off p. 200 with as dearg bheas an magh amaireach odtuilse a chompanaig as ansan roi ionnsaig Murchadh et Dubhlain. Remainder of manuscript blank.