G 127

Grammar; Prosody; Verse; Life of St Agatha

18th cent. Paper. 15 × 10 cms. xliv + 539 pp. (scribal pagination in the 539 pages is as follows: 1-94 [blank unnumbered page after 1 now numbered 1a, p. 2 occurs twice, second one now numbered 2a] + 1-209 [129-139 - present pagination 303-313 - misplaced, should come between present pp. 222 and 223]; remainder of manuscript [pp. 314-end] unnumbered by scribe but pp. 454-521 has former numbering, recto only, 1-66 skipping one folio after 62). Page 539 is the backing of back cover, and a later end-paper labelled on it has cancelled the initial letter(s) on inner margin.

Scribe: Riosdard Tuibear, 1713-15. The heading on p. 526 and pp. 527-32 were written by Feidhlime Mac E Gionnuitha (p. 532). Two unidentified hands wrote the items on p. 525. The signatures D-I 5 (recte Q 5; 8 unsigned folios after H 8 are followed by M) occur on lower margins of pp. 143-311. Some scribblings and the jotting `gan thathaoir da togh/fíal an tóg cothrom' (taken from the first quatrain on the page) occur on p. ii.

This manuscript contains, amongst other items, compositions by Seán Ó Neachtain, Séamus Mac Cuarta and others, which, as far as has been ascertained, are not found elsewhere (see items on pp. 189, 295-8 etc., note also poem [p. 336] on the death of Fiachaidh mac Aodha not included in the Leabhar Branach). It has much in common with RIA 23 D 13 (scribe: Seón Mac Solaidh, 1713); cf. the series of poems on pp. 238-73 of the present manuscript (including a colophon on p. 254) and those in 23 D 13, pp. 2-37 (with colophon on p. 19 i).

This is undoubtedly the manuscript used by E. O'Reilly for (a) his transcript of `A Brief Introduction to the Irish Language' in Additional 18426 (see BM ii 622) and for (b) the `insertions [in Egerton 146 which] appear to derive in considerable part from a MS. or MSS. written by Tadhg Ó Neachtain, or one of his associates' (BM ii 103-4), e.g. items on pp. 168, 169 i, 335, 357, 379, 380-83 etc. of present manuscript.

The manuscript was in the possession of Muiris Ó Gormáin; it is listed by him in his 1761 catalogue of books (RIA 23 H 23 (a), no. 16) and also in his 1776 catalogue (NLI G 664, no. 21). Subsequently it became the property of Henri Mac an tSaoir (`leabhar Henrí Mhic Antsaóir 1789,' inside front cover) who 2 appears to have used it as a source for certain items in his compilation RIA G vi I - in particular the two poems on pp. 70, 89 of latter manuscript (pp. 400, 428 of present manuscript). Monck Mason sale cat. no. 567 (see Phillipps's Catalogus).

Bound in leather simply tooled with `Phillipps MS 17069' inside front cover.

Page

ii Calbhach mac Cathaoir na ccath. 1 q.; Cuirthi an fothuinn ana cholg. 1 q.

iii Table of contents. `Clár no index an chéud leabhair.' Ends p. v m. Remainder of page and pp. vi-xiv blank.

xv Do Chodchaibh An Chomhradh Da Ngoirthear Ranna Na Horáide Ann So. Beg. Laibheoram annso ar chúig codchaibh amháin .i. ainm. forainm (réamhshuígheadh no rann cumuisgthe goirthear dhíobh soín ar áon san nGaoidheilge, cídh go ccuirthar leó féin fó leith gach ní dhíobh ar uairibh). Ends (p. xxvi) As gach ní da ndubhramar go nuige so is feidir do neách eoluis a ngnaithbhearla na Gaoidheilge do bheith aigé; gidheadh is fíor gur mór dona riaghlacha bheanas ris an tteanga se go coitchionn nach bhfuil aguinn annso. cuíd díobh nach bhfuarramar ┐ cuíd oile ata annso neamhthairbhach dhuinn.

xxvuu Don Droighnigh. Beg. Aseadh is droighneach ann. Breaks off towards end of page with catch-word Don Rionnárd. p. xxviii blank.

xxix Mionghraimar Le Na ccuidighthear Leis An Aoís Óig Teacht Chum Gaoidheilge Do Leagh ┐ Do Sgriobhadh. Beg. Gach duine lear mían Gaoidheilg do leaghadh tugadh a aire go dithchiollach. Three chapters (on letters vowels and consonants respectively). Ends (p. xxxix) Ge bé lérab mían a bhfíos so dfaghail go foirleathan, leaghadh an ghramadach Ghaoidhilg ina ttrachtar orra fa seach Finit. See P. Mac Aogáin Graiméir Ghaeilge na mBráthar Mionúr (Baile Atha Cliath 1968), p. xxiv. Foll. by É. a ttús gach eabha áin. 1 q.

xl Ogham alphabet. Beg. Ailm ar A. Ends úr ar .u. Foll. by `Ogham liteardha .i. Urleighionn.' Remainder of page blank.

xli (a) B ┐ h (uadh suprascript) ailm deána. 6 lines. (b) `Oghaim chonsoine.' Beg. b ┐ h ar son .a. (c) `Oghaim choll.' Ceithre cúill ar eadha áin. 6 lines. Pp. xlii-iv blank.

1 `Anainm na Trionoide an obar so. Ag so inair ndiaigh síos romhuin an seanghramádach na Gaoidheilge do réir mar chuirios Mac an Bháird agas Ó Maollchconaire síos e go beacht cum soluis an aoís óig ┐ ársuidh an chubhuis ┐ c.' Foll. by `Ag so an bhliaghuin daois an Tighearna mile et seacht gcéad agas a trí déug: agas is air an .14. lá do mhí Ianuary do ro tionsganuigh an leabhar so do sgriobhtha le R. Tuibear 1713.' Foll. by A Dhúilimh gabhair mo ghlór. 1 q. P. la blank. P. 2 text proper beg. (`An ainm Dé an tionnsgnadh so') Atáid seacht litre deag san nGaoidheilg. Ends (p. 29) go soiche linn a mhíniughadh cia híad na ne [sic] neithe féin. Foll. by Trachtadh Beag Ar Phrósodia Na Ghaoidhilge Da Ngoirthair Filidheacht Dána ┐ c. Beg. Aseadh as prosodia ann. Ends (p. 58) Slan uaim don da aodhaire. 1 q. `Fínit.' Foll. by `Go ccongna in Coimhdhe i slainte anoma et cuirp et a neagna le gach áon da leighfe in teaghlomsa. guidhfeas go caoinduradúthrachtach [sic] ar an tí ró sgríobhadh an gramadachso .i. Riosdard Tuibear. Agas do sgriobhadh roimhe le Taidhg Óg mac Taidhg Dhaill Uí Uigin don Atháir Pattruig Tirial ┐ c.' A version of Graiméar Uí Maolchonaire, ed. Mac Aogáin, Graiméir Ghaeilge na mBráthar Mionúr (Baile Átha Cliath 1968), pp. 109-42.

59 Ealadha in Dána Ghaoidhealga Arna Sgríobhadh Do Giolla Bríghde Úa Heoghasa Go Hathchumar Agus Trachtadh Beag Oile Ar Bheimeannoibh An Dána Ón Ughdar Cheadna. Beg. Aseadh as dán ann. Ends (p. 81. 4) do bhéimeannoibh an dána. ┐ c. This tract (Rudimenta Grammatica Hibernicae, iv) is followed on pp. 91.5- 94.5 by paragraphs beg. (i) Ata seanríaghail ag an Ghaoidheilg .i. ní coir cáol ré leathan; (ii) Gabhoidh .h. greim do naoí cconsaine; (iii) Dona defhoghraibh ┐ dona trefhograibh. `Finit Déo ghrathías dhuit a Thighearna.' Foll. (p. 94) by quotation of the original colophon: `A Madríd do sgriobhadh an gramatach so .i. don Athair Pattraic Tiríall do Naomhord S. Phroinsias. ionus go ma shealbh dhileas do é, go rochtain Éirin. Et go madh congnamh dó í do mhéadughadh gloire Dé é ┐ leasa in phobail sin féin é ┐ c Tuileagna O Maoillconaire' (see ed. P. Mac Aogáin, Graiméir Ghaeilge na mBráthar Mionúr, pp. xx-xxi). Foll. by scribal colophon: `Aitchim guidhe specialta gach aoin do léighfios an sár gramattach so guidhe ar an tí ró sg[r]iobh annso e.i. Riosdard Tuibear et críochnuighím an leabhar aniú ar an seachtmhadh la ar fhiothchiod do mhidhe Ianuari an bhliaghan daos an Tighearna mile seacht ccéud ┐ a trí déug.'

95 Fuaras a Sailter Chaiseal. 4 qq. + 128 lines (= 36 qq.).

100 Gabháil le a ttuga bó. 10 qq.

102 `Gothfraidh Fionn Ó Dálaidh: ní headh acht Eoghan mac Aodh Ui Cobhtuigh.' Nir las tine thealluid Gaoidil. 5 qq. `as an duan darab tosach: Maire tine a ttealach Ghaoidheal ┐ c.'

10 Ceithre hiongantais Eirionn. 5 qq.

103i Ta scaobhachlach fhírdheasa buidhchasta go sgaile an óir. 1 st.

104 Deacair tríall O thulchaibh Fáil. 7 qq.; outer marg. Da ma liom Dealbhna is cruinn cruinn. 2 lines.

105 Gabh aithreachas uaim. 21 qq.

106 Gairid lá ag lucht an toighe. 3 qq.

107 Cuig bríathraibh bhios molta. 7 qq. + 1 st.

109 Soithioch balsaim brú Mhuire. 11 qq.

110 A chorpáin is truagh do chor. 8 qq. + 1 st.

112 A chorpáin, ón a chorpáin. 4 qq.

112i `Tom: Déis easbog.' Is móir deimhnughadh na gcompánach. 1 q.

113 A mhac caoimh a ghradhuigheas an saoghal. 10 qq.

114 Ór na mban baincheann neimh. 13 qq. (the 13th q. on outer marg. [vertical] apparently in another hand.

116i A dhuine leatsa mas áill. 1 q.

117 `Eoghan Ó Donnaoile c┐.' Ádhluin dún Mhic Mhuire. 36 qq.

123 `Déirdre cc.' Gleann meisge iasgach linneach. 7 qq.

124 `An chóir anma annso.' A eolcha Eirionn airde. 46 qq.

133 `Eochuidh Ó hEoghusa.' Ar fháosamh dhamh a Dhé Athair. 24 qq.

137 `Tadhg mhic Dáire.' Mór ata ar theagasg bhflatha. 50 qq.

146 `Donchadha Mór Ó Dála.' Buime thrir Mathair Dé. 12 qq.

148 `Donnchadh Mór Ó Dála.' Tainig ceó tar an gcreideamh. 36 qq.

154 Áruis an oighre bú hádhbhul dar bhfoighsibh. 2 stt. `Muiris do Faoith cc.'

155 `Taidhg Ó Cobhthuidh **.' Grann seoil na cruinne an Chróch Naomhtha. 17 qq.

158 `Gofraidh Fionn Ó Dála **.' Mairg mheallus muirn an tsaoghuil. 46 qq.

166 `Ó bheith do mhac Ui Cruitín ag labhairt anaghaidh Taidhg Ui Bhrían, is íad ar áon na Muimhneachuibh dubhairt an Taidhg cheanna na briathra so sios.' Is much cíardhuibh mo chrionnacht, sas compan ceó. 1 st.

167 Fada dhamh druim re hEirinn. 8 qq.

168 `Iar ttréigean an chreideamh do mhac Sheain Ui Chealladh ┐ ag cur chloidhiomh ar a shliasaid ┐ da bhúain de ar bhfaicsin an brathar feartach Pól Mhac Aodhagan dubhairt an Pol ceadhna gan stuidéar.' Más ar chloidhiomh aithnighthear creideamh. 1 st.

169 Padruic airdeasbog Eirionn. 3 qq.

169i (a) Tusa ghiolla na meisge. 1 q. `Sean Ó Neachtuinn.' (b) An fhoiseog bhuidheach go cinnte. 1 q. `S. Ó Neachtuin.'

170 `Mola Fhearghus ar Chongculaing ré fearuibh Eirionn.' Do bró Cuchuluinn Cuailgne. 4 qq.

170i Gan saothar báire na Boinn. 1 q.

171 Gabh mo theagasg a bhean bhán. 10 qq.

172i Malairt chrionna dheanaidh mé. 13 qq.

175 Do mhealluis misi a cholluinn. 12 qq.

177 Déire mo dhána do dhéun. 1 q. `(is e Donchadha Mór Ó Dala do riniodh an rann shaus).'

177 Och a thrúagh ón och a thrúagh. 11 qq.

179 Fóir ar mamhgar a Dhia a bhí. 12 qq.

181i Brathair don mbás an doshaibhreas. 8 qq. (only 3 lines in the 7th quat.). An additional quatrain beg. Daóine saidhbre sanntach later inserted on p. 183 outer marg. (vertical).

183 Searc mo chroidhesi an tsaoibhean. 8 qq.

184 Gabh a Chéin go séimh mo theagasg uaimsi. 8 stt. Most of p. 186 blank.

187 A Chinn Choruidh cia bhfuil Brían. 11 qq.

189 `Beathadh na banóighe beannuighthe cheile et innilt ar Slánaightheoiradh Iosa Críost Mhic an Athair neamhdha cruithaightheoir neimh et talmhan et Tighearna na ttíghearrnuibh * eodhon Shan Agata.' Beg. Do chuir Decius impir na Romha (inghremthach mór na gCriostuighthe) fáoshaeghlann dar ba hainim Quincianus don tSicilia le cumhachta. Ends (p. 200) ag bronnadh cuid dhon onóir a shealbhuidheas a hanam a bhflaitheamhnas ar corp Agata Deo gratias. `Beatha San Agata arna chur a nGaoidhiolag ré dúracht Sheadhain Úi Neachtuin ar impídhe Thaidhg Ui Neachtuinn 1706. Et arna sgriobhtha anso síos re Rio[s]daird Tuibear 1714.'

201m On sin and the pains of Hell. Acephalous (?) (upper half of page blank). Beg. O a anaim bhoicht! ó a anaim bhoicht chráite cráith dhíot do leisge, crádh dhíot do shuan, craith dhíot an báis .i. an peacadh. Continues to p. 222 and is continued on p. 303 (see introductory remarks above). Ends (p. 311) cia hionga da ndéanfuidhe lóch foladh dom shúile och ón óch. Foll. by `Meadhoin ar shlóir fhlaitheamhnuis.' Beg. Foilsithear an séan so dhúinn sa sgriobtiuir le iliomad anmanaibh. Breaks off p. 313m with gan coimeasg dithe no doláis. Remainder of page and pp. 314-5 blank.

223 `Feargal Óg Mac an Bháird **.' Luibhgort fhineamhna fuil Ír. 75 qq.

236 (a) Righ úasal do bhéir buaidhe gach éntire. 1 st. On `Mac Áonghusa.' (b) Leomhan na sheasamh fo neart. 1 q. Arms of Ó Rodaighe.

236i `Doctuir Seathruin Ceatin **.' Cia an saoí le sintir an chruit. 8 qq. + 1 st. (`An tabhrán').

238 Mairg nach molan Mathair Dé. 10 qq.

240 Maith an bharanta bean ríogh. 9 qq.

242 Minic do bhearar bean gaoil. 6 qq.

243 Gach maighdean go Mathair Meic. 11 qq.

245 A mbreig ní mholuim Muire. 8 qq.

247 Mairg do bearadh acht bean ghaóil. 12 qq.

249 Bean da mac Mathair Iosa. 15 qq.

252 Maith manacal ar fheirg nDé. 12 qq. Foll. (p. 254) by `Aonghus na Diadhachta Ó Dalaigh do rinne na deich naghmaid diadha reimhráite sin romhuin ┐ mo bheannacht ar anmuin ┐ mar an gceadhna ar anmuin an sgriobhneora .i. Riosdard Tuibéar' (see introductory remarks above).

254i Gabh mo cuimirce a chuirp Iosa. 6 stt.

256 Eisd Iosa ar náon ran déag. 12 qq.

258 Dha rann deag dlighim dIosa. 12 qq.

260 Reacfad feasda dan ré Día. 14 qq.

263 Na cuig reann deagsa do Dhía. 15 qq.

265i Geall ré maoinibh moladh Dé. 29 qq.

271 Uch uch a Mhuire bhuidhe. 11 qq.

272i Aois Mhic Dé fúair ceasadh peannoid is páis. 1 st. On the death of a person named Niall in 1712.

273 Naomhtha an obair iomradh Dé. 44 qq.

281 `Bonabhentura Ó hEogusa .**.' Trúaigh cor [there is an `i' written over the `c' in ms] chloinne Adhaimh. 16 qq.

284 (a) `Diarmoid Mac an Bhárd **.' A Chormaic cuímhnuigh an chóir. 3 qq. (b) `Freagra Eoghain Ui Donngaile ar an dán thúas.' Nar an sgéal teacht da thoigh. 17 qq. (c) (p. 287) `Freagra Diarmoda ar an tsaotharsa nar ndiaigh.' Níor dholta dibh go domhain. 1 q. (d) `Freagra Eoghain ar sin.' (p. 288) A ttiobraid na ttri tteora bán. 1 q. (e) `Freagra Eoghain mic Diarmoda Mheic an Bhard ar ann rann thúas.' Sgolta uaisle Innsi Fail. 1 q.

289 A dhorais nach bhfaghthar súas. 11 qq. Dialogue between an inhospitable door and `Maolradh Brún' (q. 7). Only the first quatrain of this poem occurs in other manuscripts.

291 `Easbug Deis **.' Mór sochar na haimsire. 25 qq. On the decline in religious observances etc.

295 `Seamus Mac Cuarta **.' Ó thugais ó ughdaruibh Innsi Fáil. 7 qq. To Domhnall Ó Maoilriagháin.

297 `Brían Ó Ceallaigh **.' Geall Gaodhail ar ghaisgidh ghloinn. 3 qq. + 1 st. Same subject as preceding item.

298 `Seamus Mha Guidhir **.' Ó fograigh gach eólaicme os Eirinn áin. 1 st. Same subject as two preceding items.

298m `Seamus Mha Chuarta.' Tabhair mo bheannocht tré dhuthracht. 9 qq. + 3 stt. On Ríosdard Mac Conmhidhe.

301 Slogh seisir thainig um thoigh. 12 qq.

302 Ní bhionn baile Shlainghe acht lan do mhacraidh gan ghruaim. 2 stt. `Finit.'

303-315 See under p. 201m above.

316 `Gofraidh Fionn Mac an Bháird ***.' Fan ráith imrid aicme Ír. 41 qq.

322 `Seamus Ua Feargail ro chum an dansa ┐ arna sgriobhadh le Riosdard Tuibear go núadh dibh a thrachtas ar na láoch crodha do shlioct Ír ghlic mhear crodha. 1715.' Láimh dhearg Eirinn Ibh Eathach. 37 qq.

328 `Dona hóghamanna ann so.' Beg. Súl thrachtfam ar an bhfearus dána dá ngoirthear filidheacht, laibheoram ar an hóghamanna. Includes (p. 329) `An togham craobh' Beith na haonar dom laimh dheis. 6 qq. (p. 331) `An togham choll' Coll ar ailm an fhonn. 4 qq., (p. 332) `An togham chonsoine' Beath uathadh ailm déana. 2½ qq. Ends (p. 333) teine ar t. úr ar .u.

334 Treisi duthchas na oileamhain. 10 qq. Neglect of native Irish saints in favour of Patrick - a foreigner - has strengthened the onslaught of the enemy.

335i Gabhuim cronán go cáobhach. 1 q.

336 Mionn súl Eirionn an Áth Cliath. 11 qq. On the death of Fiachaidh mac Aodha Uí Bhroin. Not included in the Leabhar Branach.

338 Aisling do chonnairc ó chíanuibh. 12 qq.

340 Iomdha sgeul maith ar Mhuíre. 27 qq.

344 Uasal an tainm Eoin Bruinne. 15 qq.

346 `Mac Dáire ***.' Tug dhamh haire a Innse na Laoídh. 71 qq.

357 (a) Uisge tfear an mhuilinn mhaill. 1 q. (b) `Colum Cille **.' Cíoch na cíne. cídh ros ibh. 1 q.

358 `Taidhg mhic Dáire **t.' An tú mhaithne a Innse an Laoídh. 30 qq.

363 Notes on countries of the world. Beg. Scandinavia. fad 1030: leathad 840, dealbha na ttrí rioghachta: Suailionn Lochlonn Fionnlochlonn. Contents of this page repeated on p. 372. Ends (p. 377) Paraguai. fad 1560 ... an chuid nach bhfuil paganta; taid na bhfíorchatolice. P. 378 blank.

364 `Cuig áisde an Dána Dírigh.' Beg. Ag so dfios eolus et tuigsiona ar chúig aisdeagha an dána dírigh et ar aicmeadhuibh na nguithuibh et na gconsoinnibh. Déibhide an chéadáisde. Ends (p. 370) na seacht gconsoinne éadroma .i. consoinne aimridh.

370 (a) Note on date of birth o `James the Prince of Wales son to James the Second.' (b) Note on the modes of music. Beg. .i. Tri tréighe lé nonóruighthíor cláirseóir.

371 (a) Two lines of Latin and one of Irish. Beg. Solus eram sylva fallens me (syllabes marked) `Per Tha Roddy.' (b) `Gaíd Thaidhg Uí Rodaighe ┐ Chuinn Ui Ruairc, do chum Taidhg féin, le ttoghthar an deichmhadh fear.' Foll. by one line of Latin. (c) A ndaoíthe as beag oram fein. 1 q. `Maguidhir .i. Cúconnacht dixit.' Foll. by one line of Latin.

379 (a) Is crann glas duilleach torrach trom. 1 q. `Sanc Hieronymus.' (b) Tím úaim ar bhinn Bhaileabhair. 6 lines. `Briathra idir chodla is dhusacht do chan buachuill bó an Bahileabhar ré Conn Ó Conchubhair deis an tír do chreacha go rainig Baileabhair ┐ ar gclos na mbriathar soin do, dfaguidh a chreach fein ag an mbuachuill.' (c) A Theamhair na ríogh dob annamh leat. 1 q. `Rádha an priomhfhaidh Pluinncéad do cúire chum báis a Lundúin.'

380 (a) Ó Cobhthuidh na gcornbhfleasg nóir. 1 q. (b) `Mo shearc.' Mo shloinne féin do préch lé seal mo lár. 1 st. `Seamus Ó Searcuidh: le S.O.N.' (c) `Rádh búachla bhig óig.' Mo chroidhe ar báos um bhruinn. 1 q. (d) Feith ré faghail an dá sgéal. 1 q.

381 (a) Cúig sa hion [leg. haon], no ceathair sa dó. 1 q. `Seamus Hirbirt.' (b) `Ceist.' Sirim féin ort a shaoith. 1 q. `Miliodh.' (c) Ni hiongantaidh [is hiongnadh written above] sin no céad-ach. `Ceadach.' (d) Gabhar glas is laighne gorm. 1 q. (e) Gul gaillsigh air gcall gaill. 1 q.

382 (a) Is me síoguidh dhúine drís. 1 q. (b) Ar fhaosamh dhamh a ghlainmhic Dé do chum. 1 st. (c) Suil ghriobhdha os criochaibh Fáil. 1 q. `Seamus Ó Conchubhair.' (d) Non vox sed votum non musica cordula sed cor. 2 lines foll. by English translation Tis not the voyce but vow. 1 st. and Irish translation Ní guth caoín no ceól na ttéaduibh. 1 st.

383 (a) Allas men live as tho they should not die. 2 lines foll. by Latin rendering Heu vivant homines tanquam mors nulla. 2 lines (b) Léig anúas do dheóra tromma. 1 q. (c) Mel in ore verba lactis. 2 lines foll. by Beul oidhin is croidhe cuilinn. 1 line. (d) Mors tua mors Ch[r]isti frans mundi gloria caeli. 2 lines. (e) `Of an Ulsterman seeing an Englishman hang.' Vive diu felix arbor semperque viveto. 2 lines (f) Sé an Spiorad Náomh mo spúrán. 1 q. (g) Féuch an trúadh Ó! féuch an trúadh. 1 q.

384 (a) Remember man that you shall dye. 2 lines. (b) Bfhadadh beó gan ghlor air choiltuibh mé. 2 lines foll. by Latin Viva sul silvis donec percussa securi. 2 lines. (c) Don domhan donn gach olc ata. 1 q. (d) There is a thing that hunger cannot kill. 1 st. (e) Le teste d'une famme la corps d'un serjeant. 2 lines foll. by English The head of a woman the body of a serjeant. 2 lines. (f) Two catts and a mouse two wives in one house. 2 lines.

385 (a) O false vers of the scripture why. 1 st. `The words of a poor student at the gates of a rich niggardly Bishop.' (b) Brac buaidh na gcath err fheachtach árd. 4 lines. (c) The vanity of wealth you see. 1 st. (d) Feach an ceann gan ann acht ait ná súl. 1 st. (e) Súd an cloigann sa raeilice is neanntóg trid. 1 st.

386 `Eiseirg Bheruice lé Cathail Ó Híslionán.' Adhbhar gáire dInis Fáil. 15 qq. The date 1706 is given in last quatrain.

388 `Lillys prediction In Anno 1584.' (`Thomas the Rhymer' running title p. 389) A peace shall be disembled. 89 lines. `Riosdard Tuibear.'

392 Ní chodlann an chór ghréin. 4 qq. The more usual opening quatrain (Ní chodllann an dobhrán donn) is the fourth one here.

392i `Fear ó ar guide cearc lé sionnach.' Gabh amach a hsionna rúadh. 4 qq. Dialogue between man and fox.

393 Tobacco is but an Indian weed. 5 stt.

394 `A prophesie made when queen Mary Stuart of Scotland was beheaded for the Roman Catholick faith.' Beg. Great God if it be permitted to enter into the cloud of thy great misteries. Ends which they shall weare engraved on their leaves.

395 Mo chíansa feir an hAustría Fléimionnuig dob áille. 6 stt. P. 397 blank.

398 Catrina Ní Ceoiris an óigbhean is áille. 5 stt.

399 Is móir mo phían mar dordaigh Dia. 2 stt. Love poem.

399i (a) Anna is anamh ag ól bheorach. 1 q. `Lá fhéil Padruic is í ar meisge.' (b) Do bhalbhuidh Padruic Padruic. 1 q. `Do bhí beagaoí beg suguidh ar Phadruic le fheil Padruic ┐ do briothach.'

400 Mo chean teacht na haimsire. 8 qq. + 1 st. (`An tabhrán'). Humorous poem on the poet's preference for gloves above other garments or land.

401 Ata triúr doctuir naomhtha léar sgriobhadh na grasa. 4 stt. On the plight of the clergy in Ireland.

402 `The mistick names of the popes from Innocent .ii. to the last of the Popes fo Rome according to Malachy.' Beg. 1. Paenitentia gloriosa. Ends iudicabit populum suum. `Finis.'

403 Credim dhuit a Dhe neimh. 10 qq.

404 A guídhe an deaghmhic éudmhuir adhluing Chriost. 1 st. There follows here without separation Eisd rem chulpa a Mhic Muíre. 13 qq.

406i Tar a Mhicháel glac mo lámh. 1 q.

407 A Righ an Domhnaigh bím ar tucht. 13 qq. + 2 stt. The more usual opening quatrain A Rígh an Lúan a charad an chroidhe is the 3rd quatrain here.

409 Triúr rígh thainig go teach nDé. 10 qq.

411 Crann toruidh croch an Choimhdhe. 29 qq. There are blank spaces after quatrains 17 and 28.

416 Gabh mo chomhairle ria néug. 9 qq. P. 417 outer marg. `an tabhran.' A phoirtuis is bocht dhuinn chrúais do chláir. 3 lines.

417 Triúr ata bráth ar no bháis. 7 qq.

418 A nnamm na gorta nach crosta na treurtha sin. 1 st.

418i Día do chruthaidh gríanbhuidhe neímhe. 34 qq.

423i A Rígh an Duinadh do rugadh sa stabladh aráoer. 1 st.

424 `Donnchadh Mór Ó Dalaigh **.' Ort do sheisas [leg. sheisacht] a saoghuil. Breaks off p. 426 i with 19th quatrain. P. 427 blank.

428 `Abhrán do rinne Seádhan Ó Neachtuinn déis briseadh na Boinne ┐ é idir dhá shlíabh uaithmhialta air bruach srotha bige gan do mhaoín aigé acht aoinleabhran bheag amháin dfaguidh Goill aige, ó nar thuigeadar a leagha.' As trom do chodla a Mhuire Mhóir. 4 stt.

429m Measuim gur dáor don mhaoín gan bharanta. 1 st.

429i `Ar bhruid Phadruig Uí Donnghaile easbog lé [sic]. Olc an sgéal do sgaoíl anaé. 16 qq.

432 Och go fann's mór an feall. 5 qq. On the plight of the clergy in Ireland. Foll. by Si cum bonis bonus eris. 2 lines.

433 `Buile Íarlaithé.' As dorcha inui [sic] in laithe. 90 qq. numbered.

446 Story of King David and the Beggar. Beg. Aroile duine trúaigh bocht ┐ móirsheirir cloinne aigi thainic chum Daibhi. Ends (p. 447) ubhall don duine bhocht. `Finit.'

447 (a) Na deich naitheantasi go beacht. 2 qq. (b) Is fuaras aithneadh ar thorrtha an chrainn. 1 q.

448 `Cesta Grega andso.' Beg. Cia ní is duibhi ina is fiach. Breaks off p. 449 i with cona cait do mhairbhudh na lochá.

450 Wonders at the birth of Christ. Beg. Do seacht ningantaibh déug an domhain oidhche géine Chríosd. Breaks off p. 451 i with go cúais semma a ainm. Remainder of page and pp. 452-3 blank.

454 Irish Grammar in English. `A brief Introduction to the Irish or antient Scotish Language. Out of Fr. Ó Molloys Grammar collated with another Latin Irish one in manuscript by an anonymous auther written at Louvain anno 1669 and communicated by Mr. Jeremiah Pepyat Booksellar at Dublin.' Beg. .i. Of The Letters. In the Irish Language there are only the following eighteen letters. Seven sections (numbered i-vi [iii repeated]). Ends (p. 519) with account of Caoine foll. (pp. 520-1) by Ogham alphabet with explanations in Latin. See P. Mac Aogáin, Graiméir Ghaeilge na mBráthar Mionúr, xxiii. Pp. 522-4 blank.

525 `An Ulster mans saying on an Englishman hanging.' Vive diu felix arbor semperque viveto. 2 lines foll. by 2 different renderings in English (a) Tree flourish long and let the leaves be green. 2 lines. (b) Long prosper tree and still be fresh and fair. 2 lines. Remainder of page blank.

526 (vertical) Failte don éin is binne air chraoibh. 3 qq. + 1 st.

527 (vertical) (Heading `Saoithar beg do rinneadh duine airid do Enridh Lutearal.' p. 526). A chraitheador na gcrioch aniadh ariog chuir a ghasraidh ar sáil. 2 stt. + 1 (`The Epitaph'). Foll. (p. 528) by `Dha méubh nuitheacht ar bith do bheriui chuir do airidh ┐ ó na bhfuil mo sheiruis diongbhala go diodh thu le buitheas mór ar son do bhfuintearus ┐ mar sin be me le seruice air bith do ccuirre dfiachuibh orm lena coimlionud duit.'

529 (vertical) Is fada coran Sacsin a mbróine. 10 stt. + 2. Foll. (p. 532) by colophon: `Tabhair mo bheannacht do do cheile ┐ do do mhathair gan dearmad dheanamh dhiot feine. nac bí caissid air an scriouener oigse fa orthographi na Gaoidhealg do duine fiormhuinteardha .l. Feidhlime Mac E Gionnuitha.'

533 Trí naimhde ata ar mo thí. 5 qq.

533i (a) Gan eadach ar bheagán bía. 1 q. (b) Béir do roígha a cholann chríon. 1 q.

534 Día Domhnaigh dot bhreith ó bháis. 8 qq.

535 Cionnus do fríth an gadh bolg. 10 qq.

537 Fuilt fhionnbhuidhe go talamh síos ┐ teacht orra. 1 st. + 1. Love poem.

537m Comhairle Fhithil Da Mhac aga rádh. Beg. A mhic bean an séad is fearr da raib ag fear ariamh. Ends oir is gnath a bheith drúiseamhuil éadmhair ┐ c.

538 (a) Three kings the King of kings three guifts did bringlines. (b) Caesar was war Augustus peace impure. 6 lines. (c) The world is vaine the worldly joys do fade. 2 lines. (d) Ceannannas na gcros mbeannach. 1 q.

539 A series of sayings in Latin and French with English translations etc. The opening word(s) of each line is cropped due to later binding. (a) `[... eare God and be silent if you will live in peace.' (b) `[...]ui naqu un oeil bien legard.' (c) `[...] tous oiseaux leurs nids sont beaux.' (d) `[...]our peut moult argent peut tout.' (e) `[...]gent contant porte medicine.' (f) [...] man have in mind the lord soe kind. 1 st. (g) `[...]iaculum a white plaster.'