G 193

Miscellaneous

18th-19th cent. Paper 22.5 × 17.5 cms (pp. [i]-[iv], 85-138, 199-206 of less dimensions). [iv] + 356 pp. Scribe: Domhnall Ó Highinn, `Corra Each ... a bporáiste Dhroma Chleibh' [Co. Clare] (p. 353), 1774-1813. A later scribe and owner, Miothual Ó Hallúráin, `Lathinnse', 1825-28, wrote the Ó Hallúráin genealogy on p. 108, the 2 stt. on p. 161, pp. 269-75, 310, 312; he also erased O'Highinn's name and substituted his own in most of the many scribal colophons (all noted below). Unidentified hands: (a) 2 lines of poem on p. 171i outer margin (b) pp. 277, 309 (c) 2 lines of verse in pencil on p. 306.

Other jottings and signatures by Ó Hallúráin throughout the manuscript are: `Micheal Ó halluráin' inside front cover, p. [i] `Miothual Ó Halluráin [repeated] on Lathinnse'; p. 2 `Miohual O Hallúrain on Lathinse leis a ratior an anios Cnoc an tShioguidhe'; p. 49 `Michl. O Halloran's Book Date'; p. 89m `Mi(othaul) O Hallurain'; p. 90 `Michl. O Halloran of Lahency is the Proprietor of this Book 1825 / Miothual Ó Hallúráin searmhodhantuídhe an leabair seo go fiorioniach ceart'; p. 92 `counseller D. O'Connell by Michael O Halloran of Ballymiclinane August the first 1828 married the year of the Election M. J. P. O Connell Mason [repeated]'; p. 147 `Le Míothául O Hallúráinn on Láthínse an leabhar Gaoidhilge seó mur is e leabhor an tenachuis mhór é'; p. 199 `Michl. O Halloran'; p. 215m `re Miothual O Hallurain'.

Names and jottings in the manuscript include: p. [ii] `718 10 The rule of 3 Direct'; P. 1 `From Mr. M. Hare' (cf. G 184, G 202), `No. 25' (also on p. 3), `Eight months after date I promise to pay', `David Slattery'; older foliation 216-19 on pp. 11-17 (inverted), p. 31 (vertical outer margin `Mr O Reyley will be pleased to copy from the Annals of Conaght every article he meets with relative to the family of O'Gorman or Mac Gorman, O'Loghlin and O'Davoran'; P. 95 `1856'; p. 161 `Twenty one days after date I promise to pay'; p. 198 (inverted) `Scurvy / (...) of Æthiops mineral water'; older foliation 241-2 on pp. 203, 205 (vertical); p. 207 `Twenty one days'; p. 260 `James Kelly'; p. 274 `Michael Carroll Mungret Street Limerick February the Ninth', `Twenty one days after date I jointly and severly promised to pay John Hallaron of Lahince or order the sum of twenty pounds sterling (...)', `Twenty one days after date I p / Michael Considine', `John O Donohue Lahency January 1st 1835 / Hugh Thynne (?) Lahency December 25th 18(...) / John O Donohue Lahincy County of Clare Barony of Corkamroe and Diocese of Kilfinora dated January the 1st 1835 thirtyfive'; p. 302 (inverted) `Arthur Thynnie (?) of'; p. 304 pencil drawing of a horse; p. 310 `Patrick Considine of Ballymicline is a perfect good grammarian and is also a good writer April 7th 1827. / We the undermentioned persons do jointly and severally promise to pay Walt Lysaght the sum of one pound ten shillings and eight pince sterling vlaue recived this 7th day of April 1827 and seven / Anthony Cunningham, Dennis Farringdon. Present Mr. Morgan O'Loughlen', (vertical) writing exercises: `Look and and will / up down you see / that you you me / I love if love ...'; p. 356 `Michael C(onsidine) [...] 40 days after date of [...] to pay (...) Andrew Considine [...] Laurence Healy of Ballyvorda / Mr. Andrew Considine', `Michael Carroll / Mungret Street Limerick / Pay the bearer on demand the sum of ten pounds twelve shillings and nine pence sterling / Mich. Carroll'.

Bound in leather now very badly worn, `Eachtra Thoirdhealbaigh Mhic Stairnn / Ossianic Poems / Leabhar Oiris / etc' and `12' labelled on spine. Comyn ms 12.

Page

[i] The following: `Historical Annals of the City of Dublin brought down to the present year A.D. 140. Dublin anciently called Aschled acording to Ptolomy built took its present name from Alpinus whose daughter Auliano being drowned in the Liffey he changed the name of Aschled to Auliano by Ptolemy called Eblana afterwards curruped [sic] into Dublina that she might be had in remembrance'.

[i]m Scribal colophon: `Mise [Miothual Ó Hallurain over erasure; see introductory remarks] ata sgriobhadh an leabhairso agus do bhrigh na(ch) tig diom bheith beo comhfad ris an sgribhinn so guidhim gach (nea)ch do leighfios i eadarghuidhe do dheanamh ar manam airna chriochnughadh agus a leughteor guidhimse ghusa [sic] fad henchuinge do bheith air mo shon chum De agas an tAthair a tabiart na gloire dar nanam Amen amen'.

[ii] (a) As milis an teanga an Ghaoidhilge. 2 qq. (b) (Ta)bhair a leabhar mo bheannacht do Dhomnall. 1 st. (c) A rabare shuiltmhar sa shiollaire sheibh gan ghruaim. 1 st. (d) A ccosaibh con do bhíos a cuid. 1 q(?). Cf. p. 50 inner margin (vertical).

[iii] English personal names and their Irish versions. Beg. Names of men and women John Sean Seon Eoin. Ends Catherine Caite.

[iii]i `Eirin ranta do reir chronnac Gaill.' Beg. with a short glossary Ireland Eirinn a County conntae followed (p. [iv]) by a list of the provinces of Ireland and their counties.

1 Title-page: `An Tuairiosgeoir Mímhneach no Leabhair an tSeanachais Mhoir.

Mile agus seacht gcéad agas ocht mbliaghna deag agus trí fithchid do aoís Chriost an tan so atá me anis aigsgr[í]obha an leabhair so (chum) gach ní suarc do chur síos ann chum uasaide [Miothual Ó Hallurain over erasure; see introductory remarks] ┐ gach fear eile gídh ar mhain [sic] leis an aiste fhoughlomtha so do leanumh(ain). Gurab é so leabhar Gaoidhilge [name erased] an tsubháilcis do chomhnighis a cContae an Chlair agus go subhrailti a bporásti Innistighmon re hais Inis Eilge. A bparraisdidh Droma' [cancelled; following word erased]. Seo an leabhair glan Gaodheilge bhearas teasdas dibhsi. 2 stt.

2 (a) `Ansa nos na gcuiridh siad sios air Fhion mac Cubhail do [bhí] se agun an sa mbliann do aois an Tigearna a cceann céad agus da bhliaghain deag agus da ghichiod agus da fhichiod agus do bhi se agun aris a gcean da chead agus dha bhliaghain deag agus da fhiochiod a bhfochair a mhic Oishin agus a cceann cheithre chead agus chuig bhliaghna deag ar fhichiod do bhi Oisin a comhradh le Pádruicc' followed by dates (cancelled) and English version. (b) Da ttriaghan gailir an oidhche. 2 qq. (c) Easbaidh fanuigh do nidh loch. 1 q.

(d) Is do ghradh Onnora theid morfhlatha a luing tar lear. 1 st.

(e) Do ghrádh baighrín theid gaisgig a gcuinsgir ghear. 1 st.

3 Achtara Thoirdhealbhaig mhic Stairnn anso sios. Beg. La aoibhinn geal greine dar eirge amach Toirdhealbach mac Stairnn mac dearbhrathar righ Lochlan. Ends (p. 26) `Gaarbh [sic] bi sin asra [sic] Thoirdhealbhaig mhic Stairn mac Dearbhrathar righ Loclan go nuige sin'. Followed (p. 27) by [Eachtra Thriúir Chloinne Thoroilbh] beg. Dalath truir mac Torolbh mar ata Crocain Sal agus Dalthion. Ends (p. 49) ionnus nar frith a ttuaruisg on la sin gus aniu. `Garab i sin Eachtra Thoirdheilbhaig mhic Stairn agus a thriur mac mar do frioth a Leabhar na Faisdine leis an ugdar Mitheal Cominn an tan fa aois an don Tiagharna mile seacht ccead se dheith agus cathir deag 1774.

Guidhim a leaghthoir comhthiortaig guidhe ar mo shon chum De ionnus go ndeanfain leas mannma agus go ccuinnghidh an comhDhia comhachtach slainte anma agus cuirp agig fear an leabhar so agus gach naon do leigfios e mar an cceadna agus ghuifeas go duthrachtach ar an sgriobhneóir Domhnall Ó Higgin' [name cancelled].

50 `Moladh agus Diomoladh na mBan.' Dob ait líom stáidbhean sgíamhach sgaphanta. 8 stt. Followed (p. 51i) by Short prose passage beg. Dob ait lióm maighreadh do mhnaoi mhaorga mhalltriallach.

50 inner margin (vertical) A ccosaibh con do bhios a cuid. 1 q. cf. p. [ii].

51m A dhuine tá brúite tuirsioch marbh tráite. 1 st.

52 (a) Chronology of Brian Borumha (in Irish and English). Includes verse A thousand full and fourtene years besides. 7 lines written as prose. (b) Onchu foghla chríche Cuinn. 1 q.

53 `Laoi na Mna Moire no Sealg Chleana an Smoghail.' Lá dá raibh Páttruig air a Dun (the more usual opening Oisin is bin liom fuaim do bheal is quatrain 6 here). 118 qq. `Crioch.'

64 (a) Dirrad do chuirruis leighe / is ni miste liom e / is minic do stad mo phean / agus nior nar do e. (b) `Rosdaire Ó Soillteach ris a raidhthear Luimneach an tan so.'

65 `Sompladha airighthe ouireamhnach am dhiaigh ata usaideamhuil don fhoghlomoir.' Feach gur crae do chraobhfholt casta go sáil. 1 st. Tuar guil a chuilim do cheol. 1 q. Íosa do chriochnuig an dómhuan glic. 1 st. Measaid lucht fóid Fodhla snior mheallag na fir. 1 st. (p. 66) Fodhla an phráis is nár go follus dhibsi. 1 st Do smuineadh me tar éis iomad crithe tracht. 2 stt. Uar na paoimp na bioch ar dhuine as a stor. 2 stt. Na righthe ma fhaghaid neamh. 1 q. Ní hí an mheisge is miste liom. 1 q. (p. 67) Monuar nach casan an ghasara ghniomheachtach. 1 st. Mairg aga mbi meanmna mear. 1 q. Ní híonnraid aithfrion gan fion. 1 q. Ni coimsioch coite gan tónn. 1 q. Ni teirce uisge na fion. 1 q. Ag Papa dá raibh san Roimh. 1 q. Anamh i tior muc gan dóigh. 1 q. Neamhthinn ar galar é an gradh. 1 q. Gradh mna fa bhfuilim a laimh. 1 q. Tormsa do thiocfa tead. 1 q.

68 `Mola cheithre chóige na hÉireann.' Muimhneach. / Ni chuala cluas ge borb an bhreith. 4 qq. Ni maith an mhaith an mhaith gan fonn. 1st. `Domhnall O Highinn chum Phádruicc Uí Ghallachuair.' Tre chuman gan chealg le teachtaire leirdhileas. 1 st. (p. 69) Am buachuill eallaig am mharcach am oirreamhan dam. 1st. Ta an oiriod sin tarcasne air bhreathimh na binGhaoidheilge. 3 stt. Ni chridim o dhuine ar bie da stuama glór. 1 st. Glaodhan Día an deághthréad mo. 1 q. (p. 70) Éagfadh an torc an chearc an creamhar sa colbhur. 1st. Treabh an talamh cuir an síol. 1 q. Baile Eidin creithre agus uachtar cran. 1 st. Ni bhfuil fadhnach gan faltus ar uaisle Gaoidhiol. 1 st. A shaoghail ata mar dhris. 1 q. Tinne chruinn don mhuicfheoil. 1 st. Tusa féin nach dearrna creach. 1 q.

71 `A nainim an Athair agus an Mhic agus an Spride Naomh Amen.' Athir na ccomhacht fóir me ó pheist an uilc. 1 st. Féad dhíon chaoín a Rígh do shín do ghéagadh a ccroith. 1 st. Aingioll an Rígh na shuighe air mo ghuallain deis. 1 st. A Rígh na ngrás tug slán me ón oidhche air mo ghuallain deis. 1 st. A Rígh na ngrás tug slán me ón oidhche aréir. 1 st. `Airna sgriobhadh le [Miothual O Hallurain over erasure].'

72 Annalistic entries (for the years A.D. 913-1032) introductory to the following tale. Ansa mbliaghain naoi ccead agus tri bliadhna deag / Do ghaibh Maolfhogartach mac Flainn ... rioghacht Mumhan. Ends (p. 75) Gurab iad na fatha far thionsgnadh caith eatortha Aoine an Cheasta dá ngiorthior Cath Chluana Tarbh agus do gheabhar imtheacht agus tuarrusgabhail an chatha cheadhno ionar ndiaig. `Domhnall O Highinn do haorthig na neithibh ata sgriobhtha insa leabharso go ttugad Dia grasa agas trocaire da anam ar son a haotar agus do anam gach naon do ghuifeas go durachtach ar.'

76 Caith Chluana Tarbh anso síos. Beg. A.D. 1034 / Do rinnead Brían Bóraimhe sluagh Múmhann Chonacht agus Midhe. Ends (p. 84) do leig Donnchadh agus Dail cCais uaidh gan caith ná braighde dfaghail úatha agus tainig roimhe dá thoigh. `Foirceann.'

85 Kings of Dál gCais and their regnal years. Beg. Anno Domini 1035 Donchadh mac Briain Bhoroimhe do ghabhail righe caogad Bliaghan. Ends Do ghaibh Donchadh Cairbreach mhic Domhnaill Mhóir flathus Múmhan agus is e do thog Mainistir Dhonnchaidh Chairbreacc a Luimneach.

86 Tributes due to the king of Cashel. `Cíos Ríogh Chaisil anallód.' Beg. Dlíghe rígh Chaisil ó na Musgraoidhibh .i. ó Mhosgraidh Floinn. Followed (p. 87m) by stipends payable by the king of Cashel. `Tuarrasdol gach taoisicc ó rígh Chaisill tráith bhias cathughadh o Leath Coinn no ó allmhurachaibh.' Beg. Dlíghe rígh Daill cCais 'nuair nach biadh ceannus no flathas Múmhann aige féin. Ends (p. 88) Dlíghe rígh Eile seacht ccloidhmhthe seacht sgiatha ... chum daoire. `Finit. Ansan Leabhair Muimhneach agus a Leabhar Geár na Pailise do fuarrus an forrus feasa agus an cunntas reamhraite agus an seancus fóirfe air na sleachtaibh uaisle oirdhearca só am dhiaigh air imtheacht treabh Ghaodhall agus Ghall. Dómhnall Ó Higinn' [cancelled].

89 `Prionnsadha Saxon ón cConngcus.' Dá Uilliam áon Dtiabhna agus Seon. 2 qq. O ghein Chriosd áirmhid. 3 qq. Obits of St. Patrick, Domhnall na Chéad Iarla and Gearóid Iarla.

90 `An Réim Ríograidh son. Ag so ionar ndiaidh an uimhir do ghaibh ardfhlathios Eirionn do Chlannuibh Mileadh ó Eiremon go flathios Bhriain Boraimhe mhic Cinneide agus fad a bhflathasa do réir an Leabhair Gabhala agus Psalter na Riogh.' Beg. Eadhoin Eibhir agus Eiremhon. Ends (p. 97) as eadh an Brian Boraimhe agus an Maoilseachluin ceadhna do chuir cath Gleinne Madhma fór Ghalluibh. `Foirceann.' Genealogies. `Ag seoh gabhlughadh [ms galbhughadh] Chlainne Carrthaigh Musgroidhe.' Iarla Chlainne Carrthaicc; Tiagharna Coise Mainge iodhoin Eogan; (p. 99) Clann Dómhnaill Ruadh .i. Fínghín; Mac Fhinghin .i. Donchadh; Mac Donchaidh .i. Diarmaid; Mac Carrthaigh Riabhach; Ó Ceallacháin .i. Donchadh; (p. 100) Ó Suileabhain Mór .i. Dómhnall; Ó Suileabhain Béara .i. Diarmaid; (p. 101) Ó Caoimh .i. Domhnall Óg; Ó Donchadha Mór .i. Rughraoí; (p. 102) Ó Donchadha na Ghleanna .i. Tadhg noch déag san bhFrainc; Ó Mathghamhna Fionn .i. Conchabhar; (p. 103) Ó Muircheartaicc .i. Domhnall; Ó Donnobháin .i. Dómhnall; (p. 104) O Coillein Cairbreach .i. Diarmaid.

105 Genealogies. `Do chraobhsgaoile sleachta Cormaic Cais .i. an dara mac re hóilioll Olom anso.' O Briain Iarla Thuadhmhomhan gus a ttiobhram Siol Chormaic Cais uile; (p. 108) Seamus Ó Hallurain Tiagharna Baille Uidh Allurain; Ó Briain Innsi Ui Chuinn Uilliam; Tiagharna an Chláir Searlus; (p. 109) Sliocht na cCeall agus Ghleanna Caoin annso .i. Diarmuid; Mac Tadhig Glae annso .i. Murchadh; (p. 110) Sliocht Inis Diomáin; Murchadh na Buile; Ridire Leim an Eich no Dhroma Cland; Ó Briain Eatharla .i. Uilliam; Clann Maghthamhna Chorca Bhaisgin iochtarach agus uachtarach; (p. 111) Claonnaidhe .i. Hénri; (p. 112) Sliocht Chairge an Chabhluig; Mac Maghthamhna Sleibhe Sionn .i. Muircheartach Feirghe; Sliocht Daingean an Fhile anso .i. Tadhg mac Murch[aidh]; (p. 113) Sliocht Bhurráin; Ó Deaghaidh; Magh Craith; (p. 114) Mágh Cochlain annso .i. Domhnall mac Maoillseachluinn; Mágh Conrígh; Magh Cuinn; (p. 115) Magh Flannachadha; Sliocht Aodha mic Dómhnuill Ruadh na Raighne.

116 Genealogies. `Sliocht Eibhir Fhinn mic Mileadh annso sios.' Dail Eoguin; Dail cCais; (p. 117) Dail cCéin.

117 `Sliocht Eiremhión mhic Mileadh.' List of families. Beg. Ó Néill Ó Domhnuill O Cahainn.

118 Genealogies. `Do chraobhsgaoile sleachta Chéin mic Oiliolla Oluim.' Ó Cearabhuil sonn .i. Seaghan; Ó Meachair .i. Giolla na Naomh; (p. 119) Ó Ara; Ó Gadhra .i. Eóghan; (p. 120) Ó Conchabhuir Cianachta son .i. Conchabhair.

120 Genealogies. `Do chraobhsgaile sleachta Ir mhic Mileadh.' Mag Aonghusa; (p. 121) Sliocht Fearghusa mic Roigh.

122 Genealogies. `Do chraobhs[g]aoile sleachta Éiremhoinn.' Ó Néill go hÉiremhonn agus gach gabhlughadh dá bhfuil uaidh go Niall; (p. 123) Ó Domhnail .i. Aodh; (p. 124) Ó Conchabhuir Ruadh.

125 Genealogies. `Craobhsgaoile sleachta Fhiachraidh mic Eochaidh Muighemeadhoin.' Ó Seachnusa .i. Diarmuid.

126 Genealogies. `Do Clann nDomhnaill ar ttuis.' Mac Samhairle Iarla Anntruim; (p. 127) Ó Cealla sonn .i. Maolseachluinn; (p. 128) Dail Riada Alban anso .i. Constantin; (p. 129) Mag Murchadha .i. Sir Murchadh.

130 Genealogy. `Anois dOsruidhibh.' Mac Giolla Phadruig.

132 Genealogy. `Do chraobhsg[a]oile sleachta Luighaidh mic Ithe.' Ó Eidirsgeoil .i. Tadhg mac Conchabhair.

133 `Dubhdhalaicc sonn.' Beg. Faith tairmtheachta Dubhdhalaicc ó thír Fhiachrach Muaidhe gus an Midhe ar ttuis followed by genealogy of Taithleach Muaidhe, an account of his death and subsequent events. Ends (p. 134) with Clann Taithlicc Muaidhe gan mheirg. 5 qq. Cf. RIA 24 L 21, p. 317.

135 (a) `Sliocht Eireamoin mic Mileadh .i. SeanLaighnig.' List of families. (b) `Sliocht Ir mic Mhileadh.' List of families. (c) `Sliocht Ithe mic Breoguin.' List of families.

136 Genealogies. `Do chraobhsgaileadh sleachta na hIarlachta .i. Gearaltaicc.' Clann Tomais mic Muris (includes quatrains: Seaghan budh sine don chlainn; Do cuireadh ceath[r]ar clainne); (p. 137) Iarla Deasmhumhan; Fear na Claonghlaise (includes quatrain Fear foranta fial fosaicc; Ridire an Ghleanna (includes quatrain Aois Mhic Dé dearbhtha ceart); (p. 138) Fear Bhaille an Phinitearaicc; Fear Bhaile an Phoil; Iarla Chille Dara; Iarla Chiarruídhe (includes quatrain Ní bhfághaid baothchlann Mhuiris); (p. 139) Iarla Chlainne Riocaird; Barun Choislein Ui Chonnuing (includes stanza Burcaig finne nar fionnadh a ngleo re Criosd); Iarla Barach (includes quatrain Mo theisd ar Bharrachuibh riamh).

140 `Aithrighe no Faoísidin Sheaghan do Hóra cct.' A Mhic Muire na ngrast do cuiriog chuim bais. 12 stt.

142 `Seamus Mhc Consaidinn cct ar an bhfon san a mbion tubhfad amuith a ccoimhnuide.' Air neóin do bhios fá bhron am bhlaoidheamh. 8 stt.

143 `Ceist ó fhile air fhile eile a ttaobh bais bhuacholo Shir Donnch[aidh] Ui Bhrian.' A fhir fhuaidraig do ghluais chuim a sodar ón Spáin. 1 st. `Freagra ó Thomas Ó Chonbhue.' Mo dhualgus a fuarus go hollamh air clar. 1 st. Cf. p. 149.

144 `Seamus Mhic Cúnsadín cct air an bfonn Seagan Úa Daóir an Ghleana.' Is taomnac ataim gan tapa an ngeibhion ghnaith faoi ghleasa. 7 stt. numbered. `Finis le Domhnall Ua Higinn' [partly erased] and `Seamus Ó Hallurain on Lathinse' written underneath.

146 `Bean aoíbhin aégharach an leasa air an bhfón Bhláith Dhun Eadhair .i. the Flowers of Edinburgh agas airna [? cct] le Seon Lloyd san mbliaghain 1773.' Cois leasa dhom go húagneach ar úair na maidhne am áonar. 5 stt. numbered. Followed (p. 148) by English rendering In desart most serenly I lay a wheile be moaning. 5 stt. numbered.

149 A fhir fhuadraid do ghluas a sodar on Spain. 1 st. Mo dhullgus o fuaris go hollomh ar clar. 1 st. Cf. p. 143.

150 `Aisling Sheágan Chláraig.' Air maidin anea is mé am shúan. 4 stt. numbered.

151 Luíghe is éirdheadh moch do leas. 1 q. Searbh gach maidhne ibhsi é. 1 q. Na meas meagne air moige. 1 q. Feidh re faghail an dá sgeal. 1 q. Is crán glas duilleach torthach trom. 1 q.

152 `Aindreas Mac Cruitin cct.' Cúig tar luis dá ttigeadh ghrásaibh Dé. 7 stt. `Airna sgribhadh le [duinne eigin nach mhuil ainim anso over erasure].'

153 (a) Tiocfadh don Daingion cabhlach mór. 2 stt. (b) Outer margin (vertical). `The Lord grant if it be His holy will that truth and peace may meet together in our days ... and the whole earth may be filled with his glory Amen. Go raibh mar sin.'

154 `The following chronology is taken from the antient Irish manuscript called the Leabar Gabhala or Book of Conquests copied by Michael O Clery 1631.' Beg. The Leabar Gabhala counts from Adam. Ends (p. 156) Joseph 101.

157 `O Suilliobhain ct air sgolaire bhí ag leagamh an leabhair da ngoirimthighe Bod Muice.' Eolus aluis ealuis / eolus mar annim ar eolus. 1 q. `An freagra ón scolaire.' Ciall ní bhainim as bod muice. 1 q. Riamh tré a bface do bheartaibh na nudar sámh. 1 st. Items on this page cancelled.

157i The following: `As tré shiothbhuaireadh na cuideachtan culloidighe ata tímoll [sic] orm annsa gcarcarse do cuir me an sómpla deigheanachso do bheanas ris an Modh gcomhachtach so ionnar ndiaigh anso san Modh folaraim. ar an adhbharsoin gabh mo leithsgeal a leightheoir ionnmhion agas tabhar fa deara gurb é so cheadshompla ata ris an modh so um dheaghaidh'. Cancelled. (See H. Mac Curtin, The Elements of the Irish Language (Louvain 1728), p. 64.) `Arna sgr[i]bheadh le [duinne eigin over erasure].' Cf. p. 254.

158 `Aisling do chonnarc Aongus Mac an Bhaird ar chlanna Gaoidheil ag teacht tar a nais ón Spainn.' Adchiú aisling am iomdhaidh. 24 qq. `Crioch le D[uine eigint over erasure].'

160 (a) `An Mangaire Sugach.' Is iad na mna do chiap me ghnaith sni iaduim traith a ttreigion. 5 stt. numbered. (b) Is truagh sin a leabhrain bhric bhain. 1 q. with English translation How sad it is fair little book.

161 (a) `Eirin rantadh do reir chronac Gaill.' The four provinces and their counties. (b) Dháith Uí Chléireadh dein dom bríste. 2 stt.

162 Burial customs of the Romans. `Aig seo síos an chaoídh ádhnaice do chuirreadh na Romhanachaibh ar a mairbh agus na bfiadhfruightear an dlighthior broinfhleagh no tórramh do dheanamh agus fos na ccuirtear a cceist an somholta dul a sochraide na marbh da nadhnacal.' Beg. Is dearbh gur chóir broinfhleagh nó tórramh do dheanamh. Ends (p. 169) gurab ann is lugha fheadfaid na deamhain buaidhre do dhéanamh orra. `Airna sgriobhadh le D[uinne eigint over erasure].'

170 `Seághan Ua Conuill cc.' An uair smionim air shaoithibh na hEirionn. 462 lines. `Air ccriochnumhadh aiste Sheaghan Ui Chonnuill le [Míothául Ó Hallúrainn over erasure]. Mo bheanacht go brath do ghach naon do leighfios é seo go cruinn agus do ghuidhfios le hanam an lamh do sgriobh' (p. 185).

185 (a) Imrim fein aonchluithe ar haiplis ceart. 1 st. (b) Outer margin (vertical) A dhuine ta bruite tuirsioch marbh traite. 1 st.

186 `Ag so sios na conghil do chuirreach Fionn ar an bhFéinn agus a mbeatha.' Beg. Budh gnathach leis an bhFeinn bheith ag comead ... (p. 187) Ag so sios dFionn mac Cúmhail agus gidh an sliocht do Ghaoidhioluibh ó a ttainnig sé ... (p. 188) Ag so sios na conghil oile do cuireadh Fionn mac Cumhall is na gradhaibh gaisgaidh. Ends (p. 189) fa bheith dilis urramach do. `Foirchean / Acht cheanna guidhimsi thusa a leughthoir fad hathchuighe do bheith ar mo shon chum Dé a gcuine deughbhalach agus chriche maithe do thaet ar manam mo bheaghshaothair anso chum gloire De agus chum leas anma gach droinge dar cheanuig damh fein duitsi agus do chach eile na grasa abhus farre airigh na beatha shutaine hall Amen.'190 `Tuarusgabhail Ch[a]th Gabhra anso síos amhuil nochtas Oisinn mhíc Fhinn do Phadruicc imtheacht an catha sin agus mar do thuit Osgar mac Oisinn ann.' Mór anocht mo chúmha féin. 88½ qq. `Airna sgriobhadh le D[erased].'

197 (a) `N.B. The Irish called the Danes and Norwegians both geinti or Lochlanaigh indifferently but sometimes called them to distinguish one from the other Dubhgheinte and Fionngeinte ... allmhuraigh cruel and barbarus foreigners Fomharaigh pirates and vide note sub anno 795.' (b) `The translation of the Irish distic in the marginal note in the Irish page [blank].' Oh God how grievous and how sad the cause. 1 st. (c) A fhir leighionta do leighfios an duilleabhar so am dhiag. 1 st. `Amen.'

198 (a) The following: `Do trialas as sin go hoilan da ngorithaoir Guta ata san bhfiarge chaoil theid san aighen ba tuaidh ... gur ghabhsad cuan da eis sin san Baisgan'. (b) `An chúis fa ndhligthior trosga na hAinne do dhéainamh.' Beg. Dia hAíne do pheacaig Adam. Ends Dia hIanne do tugadh toradh don talamh.

199 (a) `Bás Fhionn mac Cúmhail / Anno ceithramha bl[i]aghain do fhlatas Chairbre Liofachar .i. A.D. 283 ... .i. o chaith Gabhra Aicleadh anúas.' Includes quatrain Ro bhí Fionn bhadh ó ghadhaibh. (b) Bhearimsa mo dhearbha dhuil. 1 q. followed by English rendering I pledge my dearest hope. `Airna sgriobhadh le [Miothual O Hallurain over erasure].'

200 (vertical) Death of Fionn mac Cumhaill. Beg. 283 In the sixth year of the reign of Cairbre Liffeachair. Ends (p. 201) But they both agree as to the year of Fionn's death 283. Includes verse Resolved in peace to spend his future days. 7 lines. Followed by brief account of Fionn's age at time of his death.

202 `Aodha Buidhe Mac Cruitin cct.' Adchonairc aréir ráe ghlan san ard aníar. 7 stt. + 1 (`An Ceanngall'). `Fórceann.'

204 Dinnshenchas of Sláinge. Beg. Aodh Sláine cidh dia n[a]bair. Bean ghnoieach ro bhoi ag Diarmaid mac Cearbhail. Ends (p. 206) conide ro hainmnighedh Uanabreith. With English translation.

207 `Some extracts taken from the Prophecies of Maolsachlan Og Mac Aomhlaoibh Lord of Duthaidh Ealladh in the County of Corke who florished in the beginning of the reign of Queen Elizabeth. Aonta Mhac Amhlaibh anso sios.' An chéad áon Loch Léin gan dangain air beith. 10 lines. Saumhif [leg. Is aoibhinn] da mhuilte go leir san Mumhain. 15 stt. Followed (p. 210) by prose passage beg. Domhnach Mineachasg tiogfaidh na tainte tar muir go Dun na Sead. Ends An uair chuirfidh an phothannan a chealg. 4 lines. `Faigbhim fan leaghthoir aon do agus trí seo.'

210 `Colum Cile's farewell to the Monastry of Aron. Deaghail × dubhach isi lan / c[eileabhradh]uaimsi d[Arainn] ise in ceileabhradh / dainglibh finda.' Ceilabhradh uaimsi dAruind. 3 lines.

211 `Tairgnreacht Cholumb Chille mar lainis. Colum Kille Morall sayings.' Beg. Arrive it will the time O Breanuin when you would grieve to dwell in Ireland. Ends (p. 213) become the residence of king or chief. `Finis.'

213 Is trúadh sin a leabhrain bhric bháin. 3 qq. `Domhnall Ua Highinn' [cancelled].

214 `The Prophecy of Seandain or St. Seanan.' Beg. There will be oppresive laws and currupt judgements. Ends (p. 215) thence forward the will be strangers to distress. `Finis.'

215 The following: `Feich or Fiach a disciple of Dubhthach arch-poet to Leogair ... was appointed bishop over the Church of Sletty by St. Patrick ... Another proof that St. Patrick introduced the Roman letters is to be drawn from the Old Testament written on vellum by St. Columkill ... which is in Roman letters yet in the begening of that book is a conveyans of land from the king of Meath to St. Colmbkill and his successors in the abby of Kills written in the Irish character this Bible is in the library of Trinity College Dublin'.

216 (a) `The Prophecy of Conell mac Cronain.' Beg. Sad is the fate of Erin her sons distressed by martial strife. Ends will live in perpetual aimity. `Finis.' (b) A dhuine to bruite tuirsioch marbh traite. 1 st.

217 `Extract from the Prophecy of Ultan.' Beg. The host of the Goil will come across the main to pray. Ends as would fill the claws of a bird. `Finis'.

218 `The Prophecy entitled a Oisin an radha rin Oisin agus radha rin.' Beg. There will be one administration one law on both sides of the Irish Channel. Ends (p. 219) but a chief ruler Roydano. `Finis.'

220 (a) `Extract from Furas Salter of Cashil.' Beg. Untill the battle of Shaingail there will be no considerable advantage gained. Ends shall be into ruin hurled. `Finis.' (b) `The Lord grant if it be His Blessed will that truth and pease may meet togeather in our days that wee may be all gathered into one fold under one sheperd and the whole earth may be filled with His glory Amen. Go raibh mar sin.'

221 (a) `Extract of a Prophecy entitled Feircheirtne.' Beg. This tract apears from the stile to be very ancient. Ends (p. 224) shall be raised at Bealebrader. `Finis.' (b) On Brian Bóromha. Beg. Brien Boromh ruled 56 years. Ends (p. 225i) into his body with the other.

225 `Maoltamhlachta is [sic] Prophecy.' Beg. In the latter times many altrations will happen. Ends God forbid wee should be bor(n) in them days. `Finis.'

226 (a) `NB Baron Finglass / Who wrote his Brinate of Ireland in the reighn of Henery the Eight misinterpreeted this perduction [repeated] for instead of when they shall imitate the crimes he says when they shall imitate the laws and manners.' (b) `Holinished in his Chronicle minitions the prophecy to the test. Finis.' (c) Tiocfadh an liaithe luatha tiocfa buarta agas catha. 4 lines.

227 `Comhradh Oisin agus Phadruig.' Pa. A Oisin is fada do shuan. 161 qq.

231-47 The following items on margins: (a) `Aodhgan O Raithaile.' Bl[i]aghain is tri fitiod o an inidh seo ch[u]gainag tríall. 1 st. (b) `Feircheirtne was a remarkable poet.' (p. 233) An ghaoth aduag binn si cruaig is cuirin si cruas a ndhaoine. 4 lines. (p. 235) `O Chaisinn tanngadar Siol Aodha agus Clann Mic Conmara agus is uatha soin Mac Flannchada agus Mac an Oirchinnigh is uime goirthear Mac an Oirchinnigh de .i. Donuchadh mac Conmara do bhi dá oilúint ag orchinneach Chille Dha Lua agus is uime sin do lean Mac an Oirchinnigh dé óir téid an forainim tar an ainim buan tre ghnathughadh an fhorainim.' (p. 237) `Boroimhe comonly called Boroimhe Laghean was a tribute of cows and other cattle which was usally exactted from the people of Leinster by the Keings of Tara and Munster.' (p. 238) `Ansa mbliaghain cheitre chéad agus da bhliaghain deag air fhithid do hanig Padruig Naomhtha go hEirinn ... do fuair bás ... an aois a chéad agas da bliaghan agus fithche.' (p. 239) Mar a bhfaghed liag - fail / dlighed - flathus do ghabhail. 1 q. (p. 245) Mo la leinse an craosfhear mear uaimhr[ea]ch graoid. 1 st. On the death in 1737 of Seaghan [Mac Gearailt, son of the knight of Glin]. (p. 247) `Fionn Mac Cumhail according to a poem ... must have been 100 years ould at the time of his death anno 283. N.B.'

248 The following: `Mac Cuill Mac Ceacht agus Mac Greine the three sons of Carmada son of Eochaide and last princes of the Danaan race ruled Ireland alternately for thirty years their real names were Eathoir Teathoir and Ceathoir ... the queens of these princes were called Fodhla Banba and Eire'.

249 `Caith Chnuic an Air.' Do bhiodhmuir uile an Fhian. 75½ qq. `Finis.' The more usual opening Inis dom anis a Oisin suairc is the last quatrain of poem `Comhradh Oisin agus Phadruig' on p. 227 above. `Mise Domhnall Ua Highinn [partly cancelled] do sgriobh an Caith so Chnuic an Áir agus do bhrigh nach tig díom a bheith beó cómhfhad ris an sgribhinn so guidhim gach neach do léighfios is eadarghuidhe do dhéanamh ar manam arna chriochnughadh an uair sin' (p. 254).

254 (a) `As tré shiothbhuaireadh na cuideachtan cullóidighe ata timchioll orm annsa gcarcarse do chuir me an sompla deigheanachso ... san Modh folaraimh ... gurb é so cheadshompla ata ris an modh so um dheaghadh.' Cf. p. 157 i. (b) `Iar nglanadh umorro an tseanncusa mhóir sin iseadh do hórduighiodh le huaislibh Eirionn úrlamhas an tseanchusa do chor ar coimhead préalaidiodh na hEirionn agus tugadar na prealaidi ceadna fa deara a sgriobhadh na bpriomheagluisibh feinn agas ata cuid dona seinleabhruibh ar marthuin aniu no na mic leabhuir do sgríobhadh asda.'

255 Foras Feasa ar Éirinn (excerpts). (a) `Aig so síos suim aitghearr na staire.' Beg. Is a bflaithios Aodha Oirndighe ar Eirinn = ed. Dinneen, ITS ix (1906) 156. Ends (p. 266) an tan fa haos don Tighearna 877 = ed. p. 182. (b) `An chomharle tug Fithiol da mhac air uair a bháis.' Beg. Air mbeith do Chormaic mhic Airt na rígh an Eirian do mhair Fithiol = ed. ITS viii (1905) 338. Ends (p. 268) a gcaraid a ttaisge tré rún dobh = ed. p. 342.

269 `Trachtadh air an Aifrionn le Miothául Ó Hallúráinn on Lathinnse.' Beg. Créad é an nídh an tAifrionn? Deisgiobal. Iodhbart feolladh an Tíghearna ┐ an tSlannaightheóra ┐ suim iomshlán aithgheárr a bheatha ┐ a pháise. Ends (p. 273) Créad shíalluíghis an freagradh Deo gratias adeir an pobal? Mar a díompuidheadur na cineadhacha chum chreidiomh Criosd. `Chrioch Miohaul O Hallurain.'

274 `Seaghan Loyd cctt air Thádhag Slibere.' A charra a théarna o caomhCasinn. 5 lines written as prose.

275 Macaronic song. When Bachus Frequented his frolicks i tigh an tabhairne lá ansa nGreig / I met a most beautiful damsel do chealag me air lar ma cleimh. 24 lines. P. 276 blank.

277 Ten lines of above poem in another hand. Pp. 278-309 blank except for: (a) Riamh tre a bhface(?) do bhartaibh na hudair samh. 2 lines in pencil (p. 306); (b) Is truagh sin a leabhrain bhric bain. 1 q. with English translation How sad it is fair little book (p. 309).

310 The alphabet only. `Air na sgriobh le Miochául O Halluráin on Lathinnse a gConntae adn Chlair a mbarruntachd Chorcumruadh. Finis.'

311 `Trácht air laoi na gaisge.' Beg. La da raibh Padruic ag adhradh Dé a nuaignes do chuadh Oisinn mac Fhinn go nuige agas chuir Patric failte roimhe. Ends (p. 312) nar imghidh nech aca beó go crich Lochlann air ais. `Crioch.'

312 Do gheabhair gan dearmud taisce gach seoid. 10 stt. + `chorus' Seo ho a thoil ná goil go fóil.

313 Tóruigheacht Dhiarmada ui Dhuibhnne agus a[sic] Ghrain[ne] inghion Chormaic. Beg. Lá dar eirigh Fionn mac Cúmhail an Almhain leathanmhór aluin Laigheann. Ends (p. 353) gonadh chloinn Dhirmoda go triucha cead Chorcadh Ui Dhuibhne mar a rabhadar da leasughadh. `Gurab i sin Toruigheacht Dhiarmoda agus Ghrainne go nuige sin arna sgriobhadh le [Miothual Ó Hallurain over erasure] a cCorra Each Bharuin Earach a mBaile na Saorinsi [cancelled] a bporáiste Dhroma Chleibh [cancelled] an ceathramhadh lá déag dFhomhar ansa mbliadhainn do aois an Tiarna mile agas ocht ccéad agas trí bliaghna déag 1813. Go ttuga Dia na nuilechumhachta trocaire agas grasaibh dod tanam a [Mhithil Uid Allúrain over erasure] agus do anam gac nduine do ghuidhfios go durachtach ort. Amen.'

354 `Aig so an résun an bhfuil gnúathugh caorach na Feile Michil anso síos / Anghas inghean Tasaigh rígh Ó Liatháin bean Laoghaire máthair Luighidh mic Laoghare agas ní hionann agus Laoghaire do ghabh sí creidiomh ó Phadraig.' Beg. Lá naon imorra dá ttáinig Pádraig dfios na bainrioghann. Breaks off with page ag breith buidhiochais ris tre aithbheodhadh a mic. Pp. 355-6 blank except for jottings on p. 356.