G 230

Miscellaneous

19th cent. Paper. 17 × 10 cms. xiv + 408 pp. Scribe: Tomás Ó Iceadha, `Baile Ghrae', 1821 (p. 149). The manuscript was written for Seumas Ó Meara, `ceannaighe a cCluain Mealla' (p. 387), who in 1843 wrote on pp. 402-408 including subscription James Mara (p. 405). The address (Ó Meara's) `40 Main St Clonmel' with date 1822 occur on p. 111. A more recent hand, signed E. Ni Caisin (p. 181), wrote marginal glosses in several places (pp. 69, 77, 81 etc.). `Rev. Thos. Mockler St. John's College Waterford' is written on p. i.

Bound in half-leather with `Irish Manuscript' labelled on spine. `Iolscoil na Mumhan Rinn Ó gCuanach' is stamped on p. xiv. Purchased at Bennett's sale July 1927 for sixteen shillings.

Page

i-viii Extracts from newspapers (`The Watchman,' `The Limerick Reporter' 1835- 9) pasted on these pages. Containing amongst other matter letters from Daniel O'Connell and Rev. George Spencer.

ix-xi Table of contents with page references, headed `1822 / Leabhar Danta Sheumuis Uí Mheára'.

xii Scribe's introduction headed `Tulradh'. Beg. Aig seo tionól air chuid de shaothar na bhfileadh do naimhaig ár ndúithche ris an dá aois is deaghanaighe do ghabh tharainn: taisbeánaid acmhuing ┐ inmhe na muintire do mhair ris an rae sin. Ends (p. xiii) is deimhin muna ccuiteóchadh Sé leis air an saoghal, go mbiaidh a sheacht luach fána chomhair a bhflaitheamhnas. Nídh go tteagmhadh dhíbhsi ┐ damhsa. `T. Ó Iceadha'. Includes statements on the allegorical nature of the tales in this collection. See also under pp. 209, 256, 315. P. xiv blank.

1 `Cúirt an Mheodhannoidhche sunn. re Brian Mhic Giolla Brigh [sic].' Budh ghnaith me ag siubhal re ciumhais na habhann. 1122 lines with the following sections: `Comhradh an tSeanduine', p. 16; `An bean ag labhairt an athuair, a modh turnaodh anaghaidh an tseanduine', p. 31; `An Giuistís, .i. Aoibhil na Carraige Léithe ag deunamh breitheamhnais annso síos', p. 41. `Finitt.'

49 `Bean Dubh an Glenna sunn.' An bhfacadh tu nó an ccualadh tu. 4 stt.

50 `An Deóraighe Gaodhalach.' Tháinigh chum na taoide díobarthach ó Éirinn. 5 stt. with English version There came to the beach a poor exile of Erin alternating.

53 `Uilliam Inglis don Athair Domhnald Ó Briain (`Domhnald Major' in running title). `Foghar. Iombó ┐ umbó.' Mo chumansa shiar an diaghaire Domhnald. 54 lines with refrain Iombó ┐ úmbo after every second line. `Críoch.' Followed (p. 55) by explanation of a few terms in the poem.

55 `Uilliam Inglis cct: do Leastar an Bhráthar.' Cré ná cill nár fhaghadh aon bhráthair. 56 lines with refrain Iombo ┐ umbó after every second line. Preceded by short prose passage beg. Bráthair do chomhnaig feacht ndáil a cContae Chorcaighe a nDeasmúmhain, aig á rabhadar balachta.

58 `An Chraoibhín Aoibhinn: EAdbhard do Nogla cct.' Is sos mo chiach gan rian air dhántaibh. 6 stt.

60 `Duais dana an Athar Uilliam Inglis d'Éadbhard do Nógla.' A Éadbhaird aoibhinn, uasail, álainn. 5 stt.

61 `Duais dána Sheaghain Ui Chuinneagáin don Eadbhard reamhraidhte.' Biadh feasta gacha bliaghain le mian ag trácht air. 4 stt.

62 `Duine éigin, air an rian ccéanna.' A Sholamhaig chíallmhair, fhialmhair, fháiltigh. 4 stt. `Críoch dona Craoibhinibh.'

64 `Aogán Ó Rathaile cct air bhás Dhomhnaild Uí Cheallacháin.' Sgeul guirt do gheurghoin mo chroidhesi. 6 stt. + 1 (`ceangal').

65 `Diarmoid Ó Súiliobháin, ag moladh Chaitilín Ní Chonúbha.' A bhéith gan cháim, 'sa bháinchnis mhaiseach mhaordha. 12 stt.

67 `Athchainge an fhigheadóra air an Athair Uilliam Inglis chum a mhadra dfógairt.' Mo bheannocht duit, a Athair, 's go bhfachair do chion de'n ghlóire. 4 stt.

68 `Seaghan Ó Tuama cct: do Sheaghan Chlárach.' Tá saodghalar nimhe am gheurghoin go huile. 5 stt. + 1 (`ceangal') numbered.

70 `Seumus Mhac Coitir cct.' Cia an bhean, an eól díbh. 4 stt.

70i `Seaghan Ó Tuama cct.' Am aonar seal a ródaigheacht. 7 stt.

71 `Séamus Boinmhíol cct: air an nGidirne.' Ta an Frangcach fial 'sa bhárca air lánmhuir go fuinnimheach. 5 stt. + 1 (`ceangal').

72 `Muiris Ó Grifín cct.' Sé meastar liom air leagadh tur is áitreabh rex. 6 stt. + 1 (`ceangal').

74 `Seaghan Clárach cct.' Oidhche bhíos a luighe am shuan. 7 stt.

76 `Seaghan Ó Tuama cct.' Is duine me dhíoghlann leann lá. 4 stt.

76i `Freagra ris an Mangaire Súgach.' Is duine tu dhíolann leann lá. 10 stt.

78 `Aithfhreagra le Seaghan Ó Tuama.' Ní duine tu acht straoille fannbháird. 8 stt.

79 `An Mangaire arís ag frea[g]radh.' (p. 80) Budh mhinic tu ag díol na steanncán. 10 stt. + 2 preceded (p. 79) by a metrical introduction beg. Alltán aithiseach éithiúnta. 8 lines.

82 `Oidheadh an Chait Ghlais sunn: a ndán. re Seumus Ó Caoindealbháin ┐ cetera / Aois ár tTighearna.' / Ag so síos a laoi re héifeacht. 1 st. giving the date of the following poem as 1813. `An Cheud Rann.' A éigse an tseanchais aitchim bhúr nguidhe go fras. 18 stt. + 1. p. 85 `An Dara Rann. Do ghníomharthaibh an chait.' Ní raibh cat chomh breagh leis a cClár Loirc aoibhinn. 75 stt.

97 `Críoch deighionach an duine sunn. Cuimhnigh air do chríoch dheighionach ┐ ní pheacóchair chaoidhche. Eccles. vii.40. / Chum na sáróirbhidneach, [n]a bhfíoróirbhidneach ┐ a noirbhidneach; na nárdeasbog, na neasbog ┐ na cléir Eireannach go coithchionn, an dán diaghasa airna tiomana go sármhodhamhuil leis an leasaighteoir Éamon Ó Sealbaidh.' A dhuine cuimhnigh do chríoch dheighionnach. 56 stt.

105 `Diarmoid maith Mhac Carrtha cct air mbeith do chlannaibh Gaodhal fá arm, a naimsir an Dara Seamus do bheith a gcoróin.' Céad buidhe re Dia a ndiaigh gach anfadh. 39 stt. + 1 (`ceangal'). The 39th stanza appears to have been composed by the present scribe and is addressed to his patron, Séamus Ó Meara.

111 `Ag seo freagra fileata Dháibhí Ui Bhruadair air Dhiarmoid mhic Seaghain Bhuidhe.' A Dhiarmoid grádhach is sásta an bheatha dhuit. 29 stt.

116 Eachtra an Mhadra Mhaoil sunn. Beg. Seilg, fiadhach ┐ fionnchosgair do comóradh le Righ Artúr mhic Iobhair, mhic Ambróis mhic Constaintín um an bhForaois mBaoghlach. Ends (p. 149) ┐ aithrisid leabhair gurab air shliocht an Alastroim sin atáid rioghra na hIndia ó shoin a leith. `Gurab í sin Eachtra agus Imtheachta an Mhadra Mhaoil ┐ Shar Balbhuadh ┐ Tóruigheacht Ridire an Lochrainn go nuige sin: Airna sgríobhadh re Tomás Ó Iceadha a mBaile Ghrae. A.T. 1821.'

149 `Barrántas Dhiarmoid d'Hart.' An Diarmoid glas Mac Airtsi d'éiliomh. 24 stt. numbered + 4 (`ceangal.') preceded by prose passage beg. Leath Mogha maille re Mártan Liútar, Cailbhin ...

155 `Stáca an Mharga.' Sealad araoir a ccéin chois leasa dham. 5 stt. numbered.

157 Am aodhaire, am oireamh, air ridire ghaillghníomhach. 1 st.

158 `Ceistighe.' Seven numbered, versified questions or riddles. (1) A theachtaire, gaibh aithghiorra an tsléibhe suas. 1 st. (2) Litir chamm mar fhásas coll. 1 q. (3) A dó 'sa ceathair a nGaodheilge. 1 q. (4) Aon fá dhís is trí beag caol leis dlúith. 1 q. (5) A aois dana Chlár Loirc ó chuaidh dhíbh siúd. 1 st. (6) Do ritheas leathlae tairéis níor thaisdiolas troig. 1 st. (7) Lá dá rabhas air lic, mo cheist ort, cia bhí aig ól? 14 lines.

159 `Lucht an Tarta.' Bidhionn tart do shíor san tír a ttárlaidh me. 1 st.; `An Cupán Gann.' Mo mhallochtsa is mallocht Chonáin. 1 q.; (p. 160) `An Bhochtaine.' Ní mholaimsi an bhochtanocht is ní cháinim í. 1 st.; `An Marbhán.; Níl nidh san tsaoghal is lobhtha bhréin. 2 stt.; `An Bráthair Bocht Ramhar.' Má bráthair bocht an bráthair méith. 1 q.; `Deoch is Dram.' Deoch gan dram is ait an tól go deimhin. 1 q.; `Lucht an Tarta' [`Lucht an Óil', RIA 23 L 1, p. 31]. A Righ na naingeal, déin tarmainn is cabhair don mbuidhionn. 1 st.; (p. 161) `Nós na haimsire.' Anois tá gruag tacair air bhathas gach dailtín. 1 st.; `An Fadchodla.' A dhuine gan chéill, is baoghal an codla do ghnidhis. 1 st.; `Suan an Mheodhannoidhche.' Níl neith annsa saoghal ná deunann mola ┐ adhara. 1 st.; `Glaodhach na cCoileach.' M'atuirse chruaidh chomh fuathmhar mise don ccléir. 3 stt.; (p. 162) `An Fleasgach.' Tairéis gach eolus, radharc is rachmas. 1 st.; `An Saoghal Malartach.' Ní bhfuil ró rabai[r]nne ina ndeachaidh dá mhéid a mheas. 1 st.; `An Leann.' Dá bhfaghainn cáirt de leann láidir air maidin roimh ghréin. 1 st.; `An Brannda.' Da bhfaghainn brannda teith greidhionnach a ngloine go fuar. 1 st.

163 `Eachtra Ghiolla an Amaráin. Donchadh Mhic Conmara. cct. 1745.' Do riarfainn sgeól dom chomharsa air aon read. 332 lines.

176 `Marbhna Dháibhí do Róiste. Donchadh Ruadh cct.' Is cás caoidhe, brón, deóra, gul agus caoidh. 7 stt.

177 `Donchadh Ruadh d'Aodh Ó Cheallaidh nó Fáilte Aodha ó Thalamh an Éisg.' Air maidin ané bhí camadán sgéil. 7 stt. numbered.

179 `Aoidhir Dhochtúir Whaley.' Cread é an spoch nó an tochtsa air Ghoadhalaibh. 106 lines.

183 `Air mhealltacht an tsaoghailsi.' Is buadhartha bhíd na daoine a ndeifir gan chóir. 1st.

184 `Ní dheun a cheart féin dochar daoinnidh.' Ní troimide an loch an lacha. 1 q. `Mar thig do dhuine gan chuid.' An tan do theighim go tigh an óil. 1 q.

184i `An Bhrídeach.' Is í an Bhrídeach atá dhom bhuairt. 6 stt. numbered.

185 `Diarmoid Ó Suiliobháin.' Níor bhfeasach díbh a ccríochaibh Éibhir Mhóir. 11 stt.

187 `Eachtra Lucht an tSiosúin.' A bráthair na fola, a Dhiarmoid. 33 qq. + 1 st. (`ceangal').

190 `Air bhás Sheamuis Mhac Coitir: Uilliam Ruadh Mhc Coitir cct.' Do tolladh me tréam éidhibh is do goineadh mo chneas. 7 stt.

191 `Air bhás an fhir chéadna le hÉamon do Bhál.' Fochtaim ort, an doilg leat, a Righ na ngrás. 15 stt.

193 `Feartlaoidh an athar ┐ an mhic .i. an dá Sheumus Mhac Coitir ris an bhfear ceadna.' (p. 194) Here lie interred the father and the son. 10½ stt. The first stanza only in English; second stanza beg. Is áigh séin duit, a chaomhlic, fád chlí a bhfolach. `Amen.'

195 `Air an cCríoch Deighionach.' Mo dhiombháidh an uair fágfar me féin san úir. 5 stt.

196 `Moladh an Naomh Shacramaint. Donchadh Mór Ó Dala cct.' Nár budh lia aingeal a bhflaithios faoi láimh an Righ. 5 stt.

197 `Comhairle.' Gaibh mo chomairle roimh an eug. 5 qq.

198 `An Tailiuir agus Uilliam Dall cct.' An Táiliuir: Is duine me shiúbhail a lán. 1 st. Uilliam Dall: Cár ghiongna duine dhed chailsi. 13 stt. + chorus (`carbhal').

199 `barrántas an Mhangaire Shúgaich le Seaghan Ó Tuama an Ghrinn' (`Barrantus an Choillich' running title). Do bhrigh gur dhearbhaigh saoi de shagartaibh. 18 stt. + 1 (`ceangal'). Preceded by prose passage beg. Contae Luimnigh maraon le Mórchuairt na Mumhan. Aig sa gearán geur fadthuirseach an Athar Seaghain Ui Heidhn.

203 `Freagra, ris an Mangaire Súgach' (`An Reamhchosg' running title) Whereas d'áitig araoir dom láthair. 16 stt. + 1 (`an ceangal'). Preceding by prose passage beg. Contae Chorcadha le hughdaras. Le Seamus do Barra iodhoin dochtúir san diaghacht .... Aig si faisnéis Mhícheil Ui Langadáin am láthairsi.

208 (i) `Cinnlitire. / Atáid trí chineul deug litire ann, amhail chímíd a cclódh ┐ a sgríbhinn: mar atá, 1. Canóin, 2. Píoca dúbalta, 3. Priméar mór, 4. Bearla mór, 5. Bearla beag, 6. Píoca mór, 7. Píoca beag, 8. Primear fada, 9. Priméar caol, 10. Athchomair, 11. Noimhpréal, 12. Inearladh, 13. Miniuin.' (ii) `Ceist.' Do righos leathlae, tairéis níor thaistiolas troigh. 1 st.

209 Teacht ┐ Imtheacht an Ghiolla Deacair ┐ Tóruigheacht Chonáin ┐ a chuideachtan. Beg. Lá dá raibh Fhionn mhic Cumhaill mhic Airt mhic Tréinmhóir ui Bhaoisgne ... a nAlmhúin luchtmhar lánaoibhinn Laigheann. Ends (p. 255) air eagla diombuidheachais fir seach a cheile dhíobh. `Gurab í sin eachtra ┐ imtheacht an Ghiolla Deacair gonuige sin, an méid a fuaras di.' Followed by discussion of the tale including its allegorical nature headed `Iarchomharthughadh'. Beg. Biodh nach bhfuil sgeul air bith is mó aitios ┐ greann iona an sgeul reamhráidhte. Ends (p. 256) ionas gur mhaith sé an tiomlán do: `Gur budh amhlaidh dheunfas Ri na bhFlaithios le anam an sgribhneora eadhoin Tomás Ó Iceadha.'

256 Eachtra Lomnochtáin thSléibhe Riffe. Beg. Aon de laethibh dá raibh Fionn mhic Cumhaill ┐ maithe ┐ móruaisle na Feinne maraon ris aig amharc air chuan lethannmhór lánaoibhin Luimnighe. Ends (p. 391) do frith a leacht ┐ a ainm sgriobhtha a nogham air leac air an ccnoc reamhraidhte le deighionaighe (end portion of tale [pp. 387-91] is continued from p. 314). A discussion of the tale headed `Friothchomharthugha' beg. (p. 314) Atá tosach ┐ críoch eAchtra an Lomnochtáin chomh ceart chomh snasmhar le sgeul air bith. Ens Dia dár seachaint air mhealltóireacht ┐ air chluanaireacht chaoidhche.

315 Eachtra Chonaill Gulbain sunn. Beg. Rí saor, saorbhreathach, saorchineálach, cródha calma, cosantach, cathbhuadhach ró ghaibh ceannas ┐ árdfhlaithios Éirionn darab comhainim Niall Naoighiallaich. Ends (p. 377) ┐ do baisteadh re N. Padruig é: ┐ is iomdha naomh ┐ rí, flaith ┐ tighearna do tháinig h air a shliocht. `Gurab í sin Eachtra Chonaill Gulbain ┐ Toruigheacht Eithne Uchtsholus go nuige sin. Tomás Ó Iceadha, sgribhneoir.' Followed (p. 378) by a discussion of the tale headed `Friothchomharthughadh' beg. Atá Eachtra Chonaill Gulbain air na sgeultaibh is mó subhailce ┐ is fearr ar gabhadh thríd. Ends óir is le teachtaireacht an Impire Almáinigh ┐ cogadh na tTurcach a thoisigheann sé ┐ chríochnuigheann sé: ┐ críochnuighimsi féin leo.

379 Address in Irish and English (p. 381) presented by the Iberno-Celtic Society to King George IV on 4 August 1821. Headed `Cum Árdmhórdhacht an Righ: Éamon Ó Rathaille cct. Umhal-labhradh fhomósta an uachtaráin, na fforuachtarán ┐ na mball cComhthionóil Ceilt-Eirionnach, cruinnighthe a nÁith Cliath an seachtmhadh lá de mhí Lughnasa a naois ár tTighearna aon air fhithchid air ocht ccéad 's air mhíle'. Beg. A Árdrigh shárghrásamhuil, Aig iarraidh ceada go ró umhal. Ends (p. 382) is our constant and fervent prayer. Pp. 383-4 blank.

385 Letter from the scribe to `Conlán na Ceilt-Ghaodhailge a Longduinn' congratulating them on their work for the promotion of the Irish Language and offering his services as a teacher of same, and naming as guarantor `Seumas Ó Meara, ceannaighe a cCluain Mealla, mo dhíonaightheoir, mo thearmanóir ┐ m'fear cabhartha'.

387-91 See under p. 256 above.

392 `Copy of a letter./ By command of His Majesty: address to his Excellency the Lord Lieutenant, by Viscount Sidmouth, his Majesty's Secretary of State for the home Department./ Dublin Castle 3 Sept. 1821.' Address of appreciation at the time of the King's departure from Ireland. Followed by two Irish versions of same: the first (p. 396) headed `An litir céadna a nGaoidheilge', the second (p. 397) `Le Tomás Ó Iceada'. P. 400 blank.

401 `Monody on the Friar's Tongue / By Dan O Brien.' Och! with sorrow be it spoken / says the Shan van Vought / Sure the Friar's tongue is broken / says the Shan van Vought. 7 stt. numbered. `It may be necessary for the uninitiated to explain that the above verses were written on the melancholy fact of the new bell (which was lately erected in the Friary Chapel of Clonmel) having suddenly broken while ringing on last Sunday: it thus seems to have called forth "the sorrows of our Poor Old Dan" from ourselves.' The above statement (p. 404) precedes the 7th stanza.

405 The following: `Blessed be the man who invented smoaking, the soother and composer of a troubled spirit, allayer of angry passions, a comfort under the loss of breakfast and to the solitary wayfarer through life, serving for "Wife children and friends." / So much for smoaking / James Mara October 9th 1843'. Pp. 406-7 blank.

408 `A certain cure for sore leg.' Recipe.