G 291

Foras Feasa ar Éirinn; Tales; Genealogies

18th-19th cent. Paper. 31.5 × 19 cms. 536 pp. (22 unnumbered at the beginning, scribal i-iii, [iv-xxiv], 1-137, continued [318] in modern pencil pagination to the end [490]); 2 leaves of lesser dimensions (see below) are pinned to the first unnumbered page and a loose leaf (not part of the original manuscript and for which see below) is placed following p. 254. Scribe: Tomás Óg mac Gearóid do Barra (Thomas óg son of Garret Barry), Cork, 1798. Initials and tail-pieces ornamented.

The following items were contributed by Donchadh Ó Floinn (D. O Flyn): (i) first leaf pinned in at beginning: `Thomas Barry died Holy Thursday about 4 o clock in the morning March 29 1804 aged about 32 years. He was a most intimate acquaintance of mine he wrote this (Keating's) History of Ireland under my directions and what is singular in his doing so I know [cancelled believe suprascript] he never wrote a page in the Irish language either before or after it. May God give him eternal rest. D. O'Flyn. / of a consumption he died'; (ii) a short biography of Keating on the 7th-8th unnumbered leaves, for which see below; (iii) a drawing of `Seathrun Ceitin, Sagart agus Ollamhan Diachda. D'éag an tóllamhanso a dTiobrad Áran m.dc. xl. lv d'aois Chriosd' and signed `D. D. O Flyn. pinxit 1817', facing title-page; (iv) the title-page; (v) an illuminated coat of arms (`caoin re caraid agus garg le namhaid') facing p. 1, one of Cork harbour (`Statio bene fida carinis / Eideadh Chorcaídhe / cuan dionmhar do loingsibh tar lear'), p. 294, and an illuminated harp, p. 414; (vi) 2 maps, the first inserted between pp. 40-41 entitled `Learsgail do thaisdiol lucht na Scitia go rangadar go hEirinn' (`Donchadh Ó Floinn a gCorcadh do shliochd Lughadh mic Ithe mic Bile mic Breogan, do chur an ordughadh an learsgail so, dá charaid ionmhuin .i. Tomás Óg do Barra an chead la do Shamhna na bliaghna 1798'), the second inserted between pp. 60 and 61 entitled `Liorsgail Erionn Arsa mar do roinneadh í re macaibh Mileadh eatortha féin iar dteacht doibh innte ... le Donnchadh O'Floinn a gCorca sa mbliadhain 1814 'd'aois Chriost' (including the note `Luan Casga na bliaghna so 1814 do haithriogadh Bonaparte Impre na Fraince ó a dtainig sith Eoiripe'); a third map entitled `Ireland divided into its Four Provinces; sub-divided into Counties by Samuel Dunn, Mathematician. Published by Lauri & Whittle, 53 Fleet Street, London, as the Act directs, 1794' is inserted following the ninth unnumbered leaf; (vii) annalistic matter relating to Brian Boraimhe (headed `Ag so mar mheanmnaig Brian Boroime a shluaighte an aighid Catha Cluana Tairbh') on loose leaf following p. 254 (`From Mr. Hardiman copy of the Annals' in pencil on upper margin).

The second leaf pinned in at beginning contains, in the hand of the main scribe, a brief resumé in English of FFÉ and a short biography of Keating followed by `Transcribed anew by Thomas Óg son of Garret Barry under superintendence of Denis O Flyn / Cork. Munster / 1798'.

Bound in leather simply tooled with marbled endpapers and `Forus Feasa air Eirinn' gilt-lettered on spine. A few (blank) pages at beginning and end have watermark `1800'. Purchased (along with G 312) for £10 from a Miss Mullins, 26 Feb. 1934.

Page

7th unnumbered leaf `A Sketch of the Life of the Revd. Jeofery Keating.' Beg. Very little information can be obtain'd at present of the ear[l]y years of the REvd. J. Keating 'till his departure to Spain, where he stuides in the College of Salamanca for twenty three years. Ends (verso) with As milis an teanga Gaoidheilge. 2 qq. and `In English' The Irish is a language completely sweet. 8 lines. Followed by: `The following inscription in raised letters is placed over the door of the Church of Tiobraid where those venerable Divines, the REvd. Eugene Duhy and the REvd. J. Keating are inter'd'. The inscription follows and is written out in full in Latin and in English. Forus Feasa ar Eirinn. Title-page: `Forus Feasa ar Eirinn ó thúis riamh. ... Ar na chuir an ordughadh a laimhsgríbhinn an aimsir an Chead Chormaic do ghabh flaithios na Sacsan 'san mbliaghain 1625 le Seathrun Céitín. ... Ar na nuadhsgriobhadh le Tomás Óg mac Gearoid do Barra a gCorcaigh mhór Mumhan 'san mbliaghain M.DCC.XC.VIII d'aois ar Slanaightheoira' (English version of this on the second leaf pinned to the first unnumbered page). P. i Introduction. `An ainm Dé Uilechomhachtaig.' (`An Éipistil chum an léaghthóra' running title). P. xvii `An Reim Riogra.' Pp. xxii-xxiii blank. P. xxiv coat of arms (see introductory remarks). Pp. 1-158 Book I. `Forus Feasa ar Éirinn leabhar 1' running title. P. 159 Book II `Forus Feasa ar Éirinn leabhar 2' running title. Ends p. 293. `Finit.' P. 294 illumination (see introductory remarks).

295 Ionnsuighe Mhuíghe Leana. `Cuir an cath so asteach ag leathanach [blank].' Beg. Dála Chlainne Datháille Deirgthine et chlainne lánghasda Lúghaidh. Ends (p. 317) bá dúbhach é ó iomad cneadh et lot. Gonaidh i sin Ionnsuíghe Mhuíghe Leana gona sin. P. 318 blank.

319 Cath Muíghe Mochróimhe `do chuireadh 'san mbliaghan d'aois Criost 182 le Lúghaidh .i. mac Con mac Maicniadh ar Art Aoinfhear Áirdrígh Éirionn tre bheith ag neartúghadh le hOilioll Oluim Riogh Múmhan an tan sin. Feach an Stair leathanach 113.' Beg. Áirdrígh cródha cruithniamhdha calma ciallbhreathach ro ghabh airdceannus Éirionn .i. Art. Ends (p. 336) et ní chodlann 'san ló ar eagla a iarrata.

337 Réimhthionnsgnadh ar an fhlaithios Lochlonnach agus Toruígheacht Cheallachain Chaisil. Beg. Olchubhar mac Ceannaodha ... seacht mbliaghna a bhflaithios Múmhan. Followed (p. 338) by Cathúghadh Cheallacháin Chaisil mac Buadhchán re Lochlonnaibh. Beg. As annsin déirgeadar seacht ttuatha déag Caisil. Followed (p. 353) by Toruígheacht na tTaoiseach for Challachán Caisiol mac Buadhchán. Beg. Is annsin do chinnsiad na curadha cómhairle. Ends (p. 363) go bhfuair Ceallachán Caisil mac Buadhchán bás ionnmholta a cCaisiol. Pp. 364- 6 blank.

367 Cath Chluana Tairbh `do chuireadh le Brian Boroimhe mac Cinnéide Áirdríogh Éirionn an aghadh na Lochlonnaig agus na Laighnig. 1027. Trachta ar an ccath so ansa Stair ag leathanach 253.' Beg. Aois an Tighearna dá bhliaghan déag et míle. sluagh le Maolmórdha mac Murchaidh. Ends (p. 373) et táinig féin roimhe dá thig. `Crioch. Sgriobh Cath Gabhra air a dtrachtar a leathnach 138' in pencil following . Pp. 374-80 blank.

381 Genealogies. `Do ghabhlúghaidh Mhacha Mhileadh.' Beg. Adeirid chuid dona seanchaidh. (p. 383) `Geinealacha Chloinne Mileadh. Craobhsgaoileadh shleachta Éibhir Fhinn mac Míleadh. Ar dtús do shliocht Eóghan Mór mac Oilioll Oluim. Triar mac do bhí ag óilioll Oluim. ...' Mac Carthaidh Mór, (p. 385) Sliocht Dúna Goill, Iarla Chlainne Cárrthaidh, Sliocht Diarmada Thuatha Ó cCiabha, Clann Cárrthaidh Tuatha na Dromann, Sliocht Eoghan Bhúird Mainge, Sliocht Chlúna Maolán, Sliocht Mhogh Fhlaithimh, (p. 386) Sliocht Donnchaidh Láidir, Clann Dómhnall Ruadh, Mac Fínghín na Ceitrinne, Mac Donnchaidh Ealla, Sliocht Cormac na tTonn; `Geineala Chlainne Cárrthaidh Cairbreach .i. sliocht Dómhnall God': Mac Cárrthaidh Riabadh, Sliocht Cormac Dhuinn, (P. 387) Sliocht Diarmoda Reamhar, Clann Chárthaidh Chlocháin, Clann Taidh[g] Aighleann, Sliocht Donnchaidh Cárthainn .i. Mac Dómhnaill, Clann Dómhnall Fhinn, Clann Taidhg Ruadh na Sgairte, Mac Amhlaoibh, (p. 388) O Ceallachán (`Dómhnall; fuar bás a mBaile na mBuailteóiridhe 1724'), Sliocht Dhiarmoda mac Tadhg Ruadh, Sliocht Chathoir mac Tadhg Ruadh, Sliocht Mhacraith mac Co[n]chubhar Laighnig, Ó Suilliobhán Mór, (p. 389) Sliocht Mhacraith, Mac Giolla Mochuda, O Suilliobhán Béara, Ó Coill, Ó Caoimh, (p. 390) O Donnchaidh Mór, `Cinéal Aodha Uargarg ar ttus do geineala I Mhathghamhna Fhinn.' (p. 391) Muintear Ríordáin, `Craobhsgaoile Shleachta Cairbre Luachra mic Cuirc mac Lughaidh': Aoibh Muircheartach, O Donnobhán, (p. 392) O Coileán Cairbreach, Mormha[e]r Leamhna.

393 `Craobhsgaoileadh Shleachta Chormac Chais mac Oilioll Oluim.' O Briain Iarla Tuadhmhúmhan.

395 `Craobhsgaoileadh Sleachta Cein mac Oilioll Oluim.' O Cearbhuil, (p. 396) O Eadhra.

397 `Craobhsgaoileadh Shleachta Éireamhón mac Mileadh.' O Neill, (p. 398) O Dómhnall, (p. 399) O Conchubhar Ruadh, (p. 400) O Seachnusaig, (p. 401) Mac Samhairle Iarla Anntruim, Ó Cealla, (p. 402) Dál Riada Alban, Mac Murchaidh, (p. 403) Mac Giolla Phádraig, (p. 404) Ó Eidirsgeóil.

405 `Craobhsgaoileadh Sleachta Ír mac Míleadh.' Mac Aongusa .i. Tighearna Íbh Eachach, (p. 406) O Conchubhar Ciarruidhe, Mac Cairtéain.

407 `Seanchus Gall. Ar dtús Gearaltaig, Barraig agus Builtléaraig ....' Iarla Chille Dara, Iarla Deasmhúmhan, (p. 408) Tighearna na Claonghlaise, Ridire an Ghleanna, Sliocht Bhaile an Fheiritéara, Sliocht Bhaile an Aird, An Ridire Fionn, (p. 409) Fear Bhaile I Chríonáin, Sir Seán Ó Chluain, Sliocht Bhaile na Marta, Iarla Barrach `Seámus do mhar san mbliadhan 1747', An Barrach Óg, An Barrach Mór, (p. 410) Iarla Urmhúmhan, Tighearna Móta Goiréad, Tighearna na Cathrach. P. 411-13 blank. P. 414 Illuminated harp (see introductory remarks).

415 (writing on recto only from this on) `An Réim Riogra. Ó Eibhir mac Mileadh Riogh Easpaine. An n-uimhir agus an bhliaghain do ghabh gach riogh diobh flathas.' Ends (p. 421) `An Reim Riogra do shliochd Eibhir mac Mileadh criochnuithe.'

423 `Seanchus Mhuintir Chearbhuil.' Beg. Oilioll Olum Riogh Mumhan et do bugh a bhean inghean Chuinn Cheadchatha; (p. 427) (a) `Seanchus Muintear Mathghamhna Tuadhmhumhan o ainsir Bhrian Boroimhe go haimsir an dara Cormaic.' (b) `Seanchus Chlann Macnemara Rosruadh 'san Mumhain, do shiol Eibhir.' (p. 431) `Seanchus Mhuintear Shuillebhain .i. Ó Suillebháin Mór suas go Duach Donn Ardriogh Erion 'san mbliaghain d'aois an domhain 3912.' (p. 433) `Seanchus Síol gConchabhar Ciaraidhe. Do bhi 25 ardrioghaibh do shinsearaibh an tsleachda so er Eirin.'

437 `An Reim Riogra. Ó Eireamhoin (mac Mileadh Riogh Easbaine) do ghabh ardfhlathas Erionn 'san mbliaghain d'aois an domhain 2738 anuas go haimsir Ó Neil Mór, do bhi an ard-thaoiseach ar an armáil Ghalidhleach 'san mbliaghain d'aois Chriost 1649.' Ends p. 439.

441 `Seanchus Siol gConchabhar Ruadh ó a dtainig Muintir Ruairc.' (p. 443) `Seanchus Mac Giolla Phadruig 'san line direach ó Ugaine Mór Ardríogh Erionn 'san mbliaghain d'aois an domhain 3586.' (p. 445) `Seanchus Sioll gConchabhar .i. Ó Conchabhar Faile.' (p. 447) `Seanchus Siol gConchabhar Sligoe ó Chonn Ceadchathach Ardriogh Erionn, aois Chriost 125 go haimsir an chéadRíogh Cormac.' (p. 451) `Seanchus Mhuintir Mageochagain.' (p. 453) `Seanchus Chloinne Buidhil a mBearla Boyle.' (p. 455) `Seanchus Sleachta Domhnall Doinn ó Eochaidh Moidhmheadhoin Ardriogh Eirionn 'san mbliaghain d'aois ár dTighearna 353.' (p. 459) `Seanchus Chlannmhaicne arsanta oirdhearc Edirsgeoil ó Bhreogan sean-aithir Mileadh Riogh Easpaine.' Remainder of manuscript blank.