G 347

Foras Feasa ar Éirinn; Tóraigheacht Cheallacháin Chaisil

18th cent. Paper. 30.5 × 19 cms. 330 pp. Scribal [i-xxxiii] + 1-279, continued in modern numbering to 297. Scribe: Seaghan O Cruadhluidhe `ón bhFághan Mór' [barony of West Carbery, Co. Cirk], 1744/5 (pp. 147, 238) who wrote it for Dáibhi de Barra (pp. [vi], 31, 137, 238). The items on pp. 284, 285 are by two unidentified hands; underneath the latter item, however, is written `Diarmuid Ó Sead', perhaps the scribe's name. A recend hand, probably that of Ó Dálaigh (see the second of the binder's blank leaves), has added corrections etc. in pencil throughout the text as well as an index of words and phrases (inside front cover).

The following names and jottings occur in the manuscript: p. 281 (i) `We James Callanane and Patrick Scanell both of Cortmasherry County of Corke joyntly and severally do hereby acknowledge that we have sold unto James Barry of Ballymacraheen to the value of two pounds twelve shillings ster. worth of good merchantable beer barly to be delivered whenever it is said Barrys pleasure to demand it att and undr one shilling and six pence in each barell undr the currant price of barly the 29th day of September next'; (ii) `I promise to pay unto William (...) or to his order the sum of twnety shillings ster by two even and equal gales ten shillings the twenty fifth day of December next and ten shillings the first day of May next ensuing the date hereof value received In witness my hand this 15th day of August 1747 seven / John Mady his mark / present James Tohigg David Barry, James Barry'; p. 283 `John Collins his hand and book dated this 27th day of' (`June 1715' [sic], added by a different hand); p. 240 `Take notice y will surrender dis day (...)'; p. 297 `Demand 123'.

Bound in half-leather with `Céitinn Stair 1745' on spine, `Forus Feasa ar Éirinn / Seathrún Céitinn do sgríobh' gilt-lettered on front cover and `Seámus Ó Casaide Aibreán 11, 1940' inside front cover; `Ba le Muintir Dhálaigh an leabhair so. Mise Ó Dálaigh, 1906.' Da n-aorfainn clann Dálaigh. 1 q. `Aengus na n-aor cct' and `Pádraig Ó Dálaigh 2 Lindsay Road, Glasnevin' on the second of binder's blank leaves. Ó Casaide ms 14.

Page

[i] [An Réim Ríoghraide.] Headed `Clarr ina ccurthur síos gach eir gaib Eireann' [repeated]. List of the kings of Ireland from the time of `Rughruidhe mac Laoic' of the Fir Bolg to Ruaidhrí Ó Conchubhair, with their origins and length of their reigns. `Dáibhí de Barra a labhar', p. [vi].

[vii] Foras Feasa Ar Éirinn. `A nainm Dia Uillechomhochtoig. / Aig so díonbhrollach nu brollach cosnoibh na hoibre seo forois feasa thír Eireann ... An Epeisteil.' Beg. Gebe duine san mbith chuiruis roimhe. Ends p. [xxxiii] Bhur mbochtcharraid go brach. Séathrun Céatin. D. ┐ D. D. P. 1 `Ata an star seo roinnte a nda leabhar .... Dainmnaibh Éirean.' beg. An chéad ainm do bhí eir Eirinn Fhris na Fiodhbhuidhe. Ends (p. 147) with `Aig so deireadh leis an dara [sic] pairt don leabear so Daibhi do Barradh iarna sgriobhadh le Seaghan O Cruadluidhe ón bhFághan Mór'. The following entry occurs on p. 31 `Daibhi do Barra a leabhear mar leanas'. Book II (`Liber Secondus') follows on p. 148 and ends p. 238 ┐ iomad do shleachtanaibh uaisle eile sean-Ghall ... na luadhfiom annso. Followed by `Ag aig [sic] so síos an líon contaethach ata a nEirinn .... Fínit'. `Airna sgriobhadh do Dhaibhi de Barra[a] sealbheadóir dilios an leabheir seo Dia da stiuradh anns gach aon chéim eir a leas. An sisiúghadh lá déug don mhíosa Februrary [sic] aois an Tiagharna 1744/5 le Seaghan O Cruadluidhe On bhFaghan Mór Dia do dhéuneamh trocaire eir anam.'

P. 239 Genealogies. Headed `Do gabhludhadh Chloinne Midleadh annso' followed by introduction `Adeir eid cuid dona seancuibh ... as a hioniod díobh don chraoíbh' and heading `Craobhsgaoile shleachta Eibhir annso' and the genealogies. Ends (p. 279) with `Geineallach Micraith mic Cunchubhuir Laighnaig'. Pp. 280-83 blank except for jottings.

284 Is dáonachtach deaircach aoí is neadhta grilan girabhach / is seanbhar sas athasach aluinn a gnaoí. Breaks off with the 17th line. Remainder of page blank.

285 `do shuighiughadh na hEireann anso.' Beg. As e suighiughadh ata ar Erinn an Easbainn don taoibh shiartheas. Breaks off towards middle of page ┐ a treasna o Inbhir Mor go hIoras Domhnain. Remainder of page and p. 286 blank.

287 Torroidhocht Chealleacháin Chaisaill Mar Leaneas. Beg. Am chraobhsgaoileadh eir eagneacht eir fhéile ┐ eir chrodhacht Chealleacháin r. Caisaill eir a chalmacht ... a naghaidh na Lochlonnoch do réir mar chuiruis Ó Duingín ┐ O Dalla síos a réim sheanchuis é a leabhar seanchuis Mhc Aogáin ┐ a Salthar Chaisaill ... bhiadh a fhios agad a leigheoir gurb a Leath Chuidhn dfomhlomodor na hugduir seo úrrmhar a seanchuis ... eir an adhbhar do líon an uiruidsion do dhaoirse ... ag Lochlonoibh eir Leath Mogha go ndeachadar mórrán do dhaoinaibh ... ó Leath Mogha go Leagh Cuídhn mar eir fhagbhadar mórran seanchuis ... da néis ann ... Cuiruin Mc Aogáin síos gur aithídar Lochlonnoig an Mhumhuin uile go teacht an r. seo a cceanneas Leath Mogha an Mhumhuin uile go teacht an r. seo a cceanneas Leath Mogha ... (p. 288) ┐ san bhliadhain daois Chriost 936 do ghaibh an taoisach treunchalma Cealleachán Caisaill ... mídhshásdacht mór do chiunn allumhuruch do bheith a cceannas a dhúthchuis ... go ttug turrus na Mumhun ó dhorras go dorras. Breaks off with p. 296 Dala Cealleacháin triallios roimhe go Atha Cliath ... ┐ gurab é Cealleachán do umaruaig e fein ┐ Lochlonoig. P. 297 blank. Contains (p. 288) only 1 quatrain, beg. Cuimhne a Cheinéide chais.