G 362

Hagiography; Verse

19th cent. Paper. 18.5 × 11.5 cms. 476 pp. ([i-iv] + scribal 1-315, [skipped 316], 317-463 + 10 unnumbered blank pages). The scribe, Éamonn Ó Mathghamhna, writing `a mBaile Thomáis a cCorcaigh', 1816-1819, transcribed his material `as leabhar Mhíchil Óig hUí Longáin' (p. 174 etc.) the source of which was the Book of Lismore (`seinleabhar meamruim ... noch tug Donnchadh Bán Ó Floinn leis ó Lios Mór co Corcaig san mbliadhain 1815', p. 137). The volume was purchased from the scribe by Aindriais Ó Súilliobháin in 1827 as stated by him on pp. 3, 279, 463; his name `Andw. Sullivan' is gilt-lettered on the front cover; the latter would appear to have also written the incomplete poem on pp. 400i-403 (see catchword at end of p. 403). The hand of the item in English on p. iii is unidentified.

Bound in full leather with `Beaha Na Naov' gilt-lettered on spine, the latter now worn and loose; `Séamus Ua Casaide 7.vi.1912', p. ii. Ó Casaide ms 29.

Page

iii `The Nine Orders of Nagels' Beg. 1st The Seraphims. Princes of Love. Ends 9th The Angels ... whose influence we oftener feel because being placed nearer our globe. P. iv blank.

1 Sgél Air Cainneach Naomh Annso. Beg. Araili laithi do Chaindeach umorro a nOilen Rosa Cre. Ends (p. 3) air a fuil gac uile onoir ┐ glóire Amen. `Crich air sin le Eamonn Ó Mathghamhna a cCorcaig in trimadh la don mhí May san mbliadhain daois Chriost 1816. Trocaire go bhfaghaidh anam an sgribhneóra Amen.'

3 The following entry: `Biodh a fhios agad a leaghthóir gurab e si leabharán Aindriais Ui Shúilliobháin iarna cheanach ua Eamonn Ó Mhathghamhna a cCorca an 24 lá fithchiod do February annsa mbliaghain d'aois Chriost 1827'. See also pp. 279, 463, below.

4 Sgeal Air Mhoiling Annso. Beg. Maoiling Luachra dalta do Mháodhóg Fearrnna. Ends (p. 6) with poem Is ór glan is neamh im ghréin. 8 qq. `Crioch.'

7 Beatha Seanain Innsi Catha Sond. Beg. Mirabilis Deus in sanctis suis ┐c. An Spirad Naomh ró leasuidh an eacclais. Ends (p. 49) Ailim trócuire Dé tre ímpídhi Seanain co roiseamh i naentuighsin in saecula saeculorum aman [sic]. `Iarna sgriobhadh liomsa Éamonn Úa Mathghamhna a cCorcaigh an 10 la June 1816.'

50 Beatha Chiarain Cluana Mhic Nóis. `tímcheall na blaidhna 550 daoís Chriost.' beg. Ominia quecomque uultis ut faciunt homines ... gach maith is áil libh do dhéanamh. Breaks off (p. 53m) fear fil a núird na primhfhaithe ag an ccoímhdeadh. Remainder of page blank.

54 Sgéal Air Bhreanuinn Mac Huí Noamh. Beg. Feacht do Bhreanuinn mac hUi gona dhaltai a Cluain Fearta dia Casc. Ends (p. 56 m) Cunad hi an dithramhacht Breanainn. Finit.

56 Sgéal Air Mhochoda Naomh Sonn. Beg. Mochota Raithin do roine roinn dia chomhthionól. Ends (p. 57) Anas Mochota ic á choimhthinól iarsin. Finit.

58 Sgéal Air Bhaoithín Naomh Sonn. Beg. Baoithín mac Breanuinn mic Feargusa. Ends ┐ is olc liom sin. Finit.

58i Sgéal Air Bhreanuinn Mac Fionnlogha Naomh. Beg. Bhai Breanuinn mac Fionnlogha a nDubhdhoire a Tuadhmhumhuin. Ends (p. 60) with poem A Chúchuan / teasda hathar ní cian uad. 4 qq. Finit.

60 Sgéal Air Phádraig Naomhtha .I. Apstal Eirionn Sonn. Beg. Geacht naon dá ttáinic Pádraig mac Calphuirnn co Teamraigh. Ends (p. 61) with quatrain beg. Mairg chaithius proinn a Chriost chain. Finit.

62 Sgéal Air Cholum Cille Air Chomhgholl ┐ Air Chaindeach Naeimh Sonn. Beg. Colum Cille ┐ Cómhgholl ┐ Cainneach do chuatar co tig Chruimhthir Dáithi. Ends (p. 63) ┐ do ronnsat a naenta ┐ a cadach iar sin. Finit.

64 Sgeal Air Chiaran Mac An Tsaoir Naomh Sonn. Bui Cairbre Crom mac Fearadhuigh mic Luíghdheach mic Dalann. Ends (p. 66) bhíos gan faeisidin ┐ gan iairmheirgi. Finit.

66 Beatha Bhreanuinn Mic Fionnlogha Sonn. Beg. Beatus uir qui timet Dominum in mandatis eis uolet nimis. Is feachtnach ┐ is fírén foirbhthe in fer. Ends (p. 98) ro issam ró aitreabhum in saeculorum. Finit. Followed by quatrain Glé liomsa a Choímhdhe gan chol. `Iarna grafadh le hEamon Ó Mathghamna a mBaile Thomáis a cCorcaigh le Difir mhóir. Sirim guídhe an léaghthóra chuim Dé air mo shon. An 6th do Iiúl [sic] san mbliadhain daois Mhic Dé 1816.'

98 Scél in Dá Leanabh Annso Sís. Beg. Feacht náon dia rabhatar dá leanabh for na fathchoibh oc cómhchluiche. Ends (p. 100) no go naithchuingidh Muire fa chéadóir. Finit. `An .10. lá do Iuil 1816.'

101 Scél An Trir Maccleireach Anso Sis. Beg. Triar maccléireach di fearuibh Eirionn do chotar dia nailithre. Ends (p. 103) aingel uasaibh do gnas ina nindsi. Finit.

103 Story of Ruadhán and Diarmait mac Cearbaill. Beg. Aodh Baclámh .i. gilla gai Dhiarmada mac Cearbhail sonn. Ró ghabh slaotán tromghaluir hé. Ends (p. 111) with poem Mairg thacras fri clérchib ceall. 22 qq. `Crich.'

111 [Scéal Air Bhreasal Mac Diarmada ┐ Air Bhéacán Naomh.] Beg. Fleagh mhór do rinne a mhac do Dhiarmaid mac Cearbhuill. Ends (p. 112) ┐ ró fhear failte fris. Finit. Immediately followed by quatrain beg. Aedh Dubh mac Suibhinne na sreath. `Críoch.'

113 Beatha Choluim Cille Sonn. Beg. Exí de terra tua et do dómo patris tui ... .i. fáguibh do thír ┐ do thalamh. Ends (p. 137) róisseam ró aitreabhum in saecula saeculorum Amen. `Micheal Óc nGaodhalach i.i, maraon le mórán do scéalthuibh breatha air na naoimh as seinleabhar meamruim do bhí ró ársadh ┐ doléighte noch tug Donnchadh Bán Ó Floinn leis ó Lios Mór co Corcaigh san mbliadhain 1815. Go mbuadh Día leó.

Iairna dhroichsgriobhadh gan amhras leamsa an .23. lá do October na bliadhna daois Chriost 1816. Eamon Ó Mathghamhna, ┐ sirim guídhe in léaghthora chuim Dé air son an triair adubhairt. Ame[n]. Oretpro scriptore lector.'

138 Beatha Chiaráin Chluana Mac Nóis Sonn. Beg. Omnia quecumque vultis ... .i. Gach maith is áil libh do dheanamh díbh ó dhaoinibh. Ends (p. 174) co riseam i náentaíghsin rós aithreabham in saecula saeculorum. `Iairna scriobh le hÉamonn Ó Mathghamhna as leabhar Mhíchil Óig hUí Longáin an cúigmhadh lá Nóvember na bliadhna aeís an Tiagharna 1816 a cCorcaigh. Sirim guídhe an leaghthóra chuim Dé air a son Amen.'

175 Beatha Mhuire Mathair Dé. Beg. De s[t]atu et modo uivendi [ms uinendi] Uirginis Mairae post ascenoionem [sic] filii eius .i. do staid ┐ do mhodh beata Muire Maighdine taireis a Mac do dul suas uaithe. Ends (p. 201) Gloire do Dia agus do Mhuire Naomhtha. Amen. `Iarna ghraphadh liomsa as leabhar Mhichil Óig hÍ Longáin. go mbuadh Dia leis. an trímhadh lá don mhíos Abhrain san mbliadhain d'aois Chríost 1817 a cCorcaigh. Eamonn Ó Mathghamhna.'

202 Sgéal air bhéda Onórach San Mbliadhain 687. Beg. Is annsin do bhi Beda anorach na shacart ┐ na mhanach a Saxanaibh. Ends (p. 203) o ghlóir bolta na naingeal in tan sin. Finit.

204 `Don mhodh air ar chóir an Choroinn Mhuire do rádh maille caonduthracht.' Beg. Créad an caonduthracht ghnáithigheas tú ag rádh na coroinnesi? Ends (p. 205) atá loghadh an uile pheaca ó Julius da raibh a ccomhbhraithreas creasa S. Proinnsias. `Compendium Mimorum fol. 215.238.' Followed (p. 206) by short quotations on various themes from `S. Augustín, Joel., Job, Daniel, Eccli., Cou[n]cil of Trent, Luke'.

207 Beatha Fínndhein Chluana Hearáird Sonn. Beg. Atfiadar didiu a cumair fearta ┐ mírbhaili in chraibhticseo. Ends (p. 225) co ró aitreabham uile a naentaigsin in saecula saeculorum. Amen. `Airna sgriobh as leabhar Mhichil Óig hUí Longain le hÉamon Ó Mathghamhna chum úsáide fein a cCorcaigh an 13. lá do Abraoin na bliadhna 1817. Dia Linn.'

226 Beatha Fionnchúa Brío Gobhunn Innso. Bhoi brúghaidh amhra a nUlltaibh feacht náill do Mhughdhornaibh do shunnradh. Ends (p. 257) in bráthar Ó Buaghacháin ró scríbh an bheataso as. `Foircheann le beata Fionnchúa, airna scribh le Éamon Ó Mathghamhna as leabhar Mhichil Óig hÍ Longáin co mbuadha Día leis. April 22nd 1817. / Aileam trocuire Dé tre ímpídhe Naemh Fionnchúa Amen. Oret pro scriptore lector. Laus Deo.'

258 Beatha Mhochua Balla Sond. Beg. Homo proficiscens uocauit seruos suos ... O do chuaidh in fear maith for turas. Ends (p. 276) tre impídhe Naomh Mochua go bhfaiciom uile a cheile a bhflathamhnas. Amen. `Fóircheand le beatha Naomh Mochua airna sgribh as leabhar Mhichil Óig hÍ Longáin lá Bealltaine san mbliadhain daois Chriost 1817. le Éamon Ó Maghthamhna. Oret pro scriptore lector. Laus Deo.'

277 Sgeal Air Mhíorbhuil Iordanus Annso. Beg. Neach naomhtha ró bhí san dómhan roimhesi dár bhainim Iordánus. Ends (p. 279) ┐ badh saoi craibhtheach í ó sin amach. `Crioc air sin an seachtmhadh la don Abraoin san mbliaghain d'aois Mhic Dé. 1819. E. Úa Mathgamhna.'

279 The following entry: `Biodh a fhios agad a leathtóir gurab é si leabharán Aindriais Uí Shuilliobhain, iarna cheannach ó Eamon Ua Mhathamhna a cCorcaigh an 24 lá fithchiod February ansa mb[l]iain d'aois Chriost 1827'. See also p. above and p. 463 below. Pp. 280-82 blank.

283 Beatha An Easbuig Ghlórmhair .i. Pádraig Apstal ┐ Priomhfháidh Na Héirionn. `November .12. 1816. Trachta air dhúithig air athair ┐ air mháthair Pháttraig ┐ na míorbhuilleadha do rin ina naoidheandacht. An Chéad Chaibidil.' beg. A mbaille dárab ainim Tiburnia san Bhriotainn. Ends (p. 399) onóir ┐ moladh san uile shíorruígheacht Amen. 22 chapters. `Gonadh í sin Beatha Phádraig easboig phriomhfhaidh ┐ apstal na hÉireann airna sgriobhadh as leabhar Mhichil Óg Uí Longáin le hÉamonn Úa Mathghamhna a cCorcaigh chuim úsáide féin an .7. la December na bliadhna aois Chriost 1816.'

400 `Diaghaire éigin cct.' Caoin tú fein a dhuine bhoicht. 8 qq.

400i Deanaidh cain an Domhnaig Dé dhil. 25 qq. with catchword `leoghfadsa' at end of p. 403.

404 Eachtra Léithín. Beg. Naomh éarlamh uasal oireadha ró bhí a ccríoch nEireann feacht náill. Ends (p. 419) muna ndearnamar focal dearmaid. Gonadh í sin eachtra Léithín go nuige sin. `Le hÉamon Ó Mathghamhna as leabhar Mhíchil Óig Uí Longáin November 11th 1816 a cCorcaigh.'

420 Annalistic. Beg. Tímcheall na bliadhna daois Mhic Dé 403 as eadh do rugadh Ciarán mac an tSaoir ... Atá beatha Chiarián [sic] Chluana san móirleabhair oirdheirc noch tug Donnchadh Bán Ó Floinn leis ó Lios Mór go deadhnach iairna bhréaga as lámhuibh na neiriceadh, ┐ sin rena dhiain fheabhas fein ┐ maille re coghnamh nár léirsgriosadh Gaoidhil go teacht Chromwell ... do bhrígh nár chuireadar féin le chéile a cceart. Foríor. Includes (p. 422) quatrain Dáil gach neith dá mbí na láimh. P. 426 blank.

427 `Máolíosa Ó Brollacháin.' Ocht næiric na ndualach. 66 qq. `Finis. Le hEamonn Ó Mathghamhna an 14th lá do Iiúl [sic] aois an Tighearna 1816. Agas trócaire go bhfaigh anam an sgriobhnóra Amen.'

433 Do bona pauperibus / Satan peccata resumat. 4 lines followed by: `An ceadna a nGaoidheilge'. Timnuim mo bhú do bhochtuibh. 1 q.

434 `Beanocht Phádraig dfearuib Múmhan iar nimtheacht do htuaidh.' Beanocht Dé for Mumhain. 4 qq.

434i A Chaiseal is dimbrigh soin. 33 qq.

437 `Ciarán Naomh cct silim.' Is doilgi liom iná in técc. 11 qq.

438 (i) Gurba am chruithneacht it iothluinn. 1 q. (ii) `Air Chormac mac Cuilionnáin árdeasbac Chaisil ┐ rígh Leatha Mogha.' Truagh Chaisiol gan Cormac. 13 qq.

440 `C. mac Rónáin. cct.' A thulach árd aibhinnsi. 8 qq.

440i `Fionn mac Cumhaill .cct.' Mairg féinnidh atchuala in scél. 7 qq.

441 `Caoilte mac Ronáin cct.' Baile na ríog Ros Teamhrach. 36 qq.

444 `Féach Agallam Na Seannóireadha dhóib seo.' Beg. Easpac Uasal rá bhai i Cluain Mac Nois. Caoncomrac a ainm ┐ Mochta a ainm air tús. Ends. (p. 447) ┐ nír chaithsiat sruithe Gaeidheal feoil Charghais da aithle sin. The tale known as Saltair Na Muice, printed from Book of Lismore by Standish H. O'Grady, Silva Gadelica (1892), pp. 87-9.

447 Tri céimeann cinnte do chách. 3 qq. `Críoch.' See p. 458 below.

448 `Ciarán cct.' Sagart do bhí feacht eile. 9 qq.

448i `An fear ceadna cc.' Cáirdeas na Muire gan bhrón. 6 qq.

449 `Colum Cille cct.' Trí glúine geinealach Dé. 41 qq.

452 `An fear ceadna cc.' Uasal an tainim Eóin Bruinne. 15 qq.

453 `An fear ceadna cct.' Do charas crios mo charad. 9 qq.

454 `An fear ceadna cct.' Naomhtha ceárda Mhic Muire. 12 qq.

455 `An fear ceadna cct.' Fuaras trí tiodhlaice ó Dhia. 5 qq.

456 `Sgiathlúithreach Choloin Cille annso.' Aingil Dé dom dhíon. 34 qq. `Amen.'

458 Trí céimeann cínnti do chách. 3 qq. See p. 447 above.

459 (i) `Seanán cct do Dhraoi mic Táil.' Do ro aitcheann do shéna. 1 q. (ii) Beg. Beandocht foruibh uili fearuibh Erennachuibh mnaibh sceinguibh flaithbheanocht bailbheanocht buanbheanocht. Ends beanacht fear nimhe is mo bheanocht os bithbheanacht. (iii) `Na hAoínte Órdha annso síos.' Beg. Gibé duine throisgios na hAoíntesi air arán ┐ air uisge. Ends (p. 460) a nonóir na ccomharthadha thiocfas roimh lá an bhreitheamhnais.

461 `An tAthair Eogan Ó Caoimh cct. air na hAoíntesi.' A Rígh ghlórmhair na hóghachta do chruthaig tragha is muire. 13 stt. numbered .

463 The following entry: `Biodh a fhios agad a léaghthóir gurab é si leabharán Aindrias Ui Shuilliobháin iarna cheannach ó Eadhmon Ua Mhathamhna a cCorca an 24 lá fithchiod do February annsa mbliain d'aois Chriost 1827'. See also pp. 3, 279, above.