G 433

Verse; Tales

18th-19th cent. Paper. 20 × 15 cms. 340 pp. with compiler's (D. Ó Floinn) pagination [i]-[xii], 1-310 missing 2 pages after 163 (now 163a-b) followed by 8 blank leaves. Main scribe: Mícheál (mac Peadair) Ó Longáin (unsigned; scribal numbering 1-30 on present 61-90). Other scribes: Donnchadh Ó Floinn, pp. [ix]-[xii], 99-102m, and all non-scribal headings except those on pp. 103, 183, which are probably by Mícheál Óg Ó Longáin; pp. 215-60, two fragments of separate manuscripts by an unidentified scribe (containing scribal foliation 17-29 on present 215-39 and pagination - what remains from frayed edges - 2-16 on present 242-56) with date `1758' (p. 240); pp. 307-310 a fragment of another manuscript by an unidentified scribe.

Names and jottings include: `Robard Leibhis', p. 129; subtraction of dates `1732' and `1807', p. 159; `many and innumerable/Stanton', p. 162 (`Séamus Stúndún', p. 292); `James Casey is my name / and with my pen I wrote the same', p. 167 (signature on pp. 163b, 180).

Bound in full leather with `An 5 mha Imleabhar (...)' labelled on spine; stamp of `Markree Library' pasted and `Cooper Mss No. 5' in ink inside front cover.

Page

[i]-[vii] Blank. P. [ix] Title-page: `Measgan Gaoidheilge / An Cuigmheadh Imleabhar tionsgnas le Caithréim Daithi Mhc. Fiachra. / Arna sgriobhadh re Lámha eigin anaithnidh et arna chuir mar so a bhfoirm / Le Donnchadh O Floinn. / A gCcorca. / 1827'. P. [x] blank. P. [xi] `Clar.' List of contents with page references.

1 Cathréim Dháithi mic Fiachra sonn. Beg. Righ socharach saoirchinealach ró ghabhasdar flathas ┐ forlámhas air Eirinn ┐ air Alabain. i. Dáithi Mac Fiachra. Ends (p. 57) with poem beg. Atá fúitse rígh fionnFáil. 6 qq. `Gonab í sin Caithreim Daithí mic Fiachra.'

58 `Aindrias Mac Cruitinn cctt iar néag Mhíchil Uí Eídhin an dara lá do mh[ío]sa Feabhra.' Créad ná caoinfinn óm chroídhe. 21 qq. + 5 stt. (`an ceanngal'). Immediately followed (p. 60) by description of the Ó Heidhin arms headed `Suaithchiontas Uí Eídhin .i. rígh Aídhne sonn' beg. Tor geal airna cúmhdach le dhá leoghan. `an focal faire .i. Turris fortis mihi Deus [repeated]. Ag seo dearbhadh air sin.' Coirthoir geal air bfaicsin uaimm a snódh. 1 st.

61 `Ó Dúbhgáin cctt.' Triallaim tíomchioll na Fodla. 200 qq.

80 `Mac Feargail cctt' cancelled by later hand and adding `Giolla na Naomh Ó Huidhrinn cct.' Tuille feasa air Eirinn óig. 129 qq. 91 `Tadhg mac Dáire .cctt.' Tairgidh mo sheachnadh a Shíol mBriain. Breaks off end of p. 92 with 21st quatrain.

93 Acephalous. Air Aoibh gCearrna cródha an rian = line 1585 ed. J. Carney, Topographical poems (poem beg. Tuille feasa ar Éirinn óigh. 38½ qq. Not included in same poem on p. 80 above, but apparently fragment of another copy.

97 `Sop air séide ó Aodh Bhaoi Mac Cruitinn.' A uaisle ár gcríche ó fuair sibh sgríobhtha tuairim suim ar snás. 18 lines. Followed (p. 98) by stanza Bíon an sionnach meangach mailíosach.

98 `Pieris Feiritéir cctt.' Tá grádh nach abruim orm. 8 qq.

99 Acephalous. O Maoil Chorcra fa clu mear = line 1375 ed. Carney, Topographical Poems (poem beg. Tuille feasa ar Éirinn óigh). 18½ qq. `Finis.'

102 `Ag seo craobsgaoille agas seanachuis Gearaltach le Tórna Ó Maolchonra ó theacht Mhuiris Mhóir air ttúis go hEirinn go haímsir Shéamuis mhic Gearóid an Dána an tiarla déanach.' Beg. Muiris mac Gearuilt céad duine tháinig go hÉire díobh. Breaks off end of page with ┐ do ghluais as.

103 `Dfeadar [`D' overwritten on `N'] cia chan an duainsi .i. Eóghan Mhac Craith.' Tug dham haire a innse an laoidh. 71 qq.

109 `Muireadhach Ó Dála .cctt duain.' Canfuíghear lióm lorg na bfear. 98 qq.

118 `Seághain Ó Cléire cctt.' Éisdigh a éigse Banba / tabraidh dhúin uain agallmhadh. Breaks off p. 120m with 21 qq. Remainder of page blank.

121 `Aodh mac [Cruitín 1720 added by Ó Floinn] cctt do chuímhniúghadh uaisle agas athardhacht Toirdhealbhaigh Uí Lochluinn Bóirne.' Crann ós gach coill craobh Eámhna. 41 qq.

124 (a) `An fear ceadna cctt air gcur Bhurton a ttuamba Tiagharna an Chlairr.' Do lagadh clú úrchloinne Táil go feas. 1 st. (b) `doctúir Ceitinn [repeated] cctt.' A bhean lan do stuaim cuinim uaim do láimh. 6 qq. + 2 stt.

126 `Geineallach Sheághan Mhic Conmhara a cCarbrach a cContae Chorcuídhe do shliocht Ráthláithinn.' Beg. Seághan mac Rughruídhe mic Seághain. Breaks off with dias dearbhráithir ag Rughruídhe mac Seaghain .i. Seághan ┐ Mícheal. Remainder of page blank.

127 `Tuaileagna O Maolconaire cctt.' Maith bhúr bfíorchatha a chlanna Rógh. 27 qq.

129 `Aodh Baoi Mac Cruitinn iar néag Shéarlais Uí Bhriain .i. Tiagharna an Chlairr cctt.' A dhaimh le ndéantar dréachta líomhtha. 44 + 1 stt.

133 `Seaghan O Cleire cctt.' Éisdig a éigse Banba / tabraidh dhúin uain agallmha. 68 qq. Cf. p. 118 above.

136 `Feargal Óg Mac an Bháird cctt.' Beannocht síar uaim go hÉirinn. Breaks off end of page with 14th quatrain. Pp. 137-40 blank.

141 `Dómhnald Ó Haithiaruinn air bhás chSeaghain mac Ridire cctt.' Mo thurrinn chreach mo ridire maith nshíar on ngleánn. 20 + 1 stt.

144 `Aodh Baoi Mac Cruitinn iar néag Aindrias mhic Cruitinn cctt.' Ní buan brón go bás ollaim. 9 qq. + 1 st. (`an tabhrainn').

146 (a) `Art Ó Laoghaire cctt.' Toghaim tar cách an casuist comhtrom cuinglic. 3 stt. (b) `Aindrias Mac Cruitinn cctt.' Ní dual nách aithmhéalach Art. 5 qq. + 5 stt. alternating + 8 stt.

148 `Brian mac Séamuis Uí Concúbhair cctt mar leanas.' (p. 149) An taoiseach táisg is fearr ad chlochthrúch thuaidh. 5 stt. + 6 qq. alternating.

150 `Aindrias Mac Cruitinn respondit.' A Bhriain ná bagair go baoth. 23 qq. + 5 stt. Immediately followed (p. 152) by 2 quatrains: Is túisge thréigfidh éisg an sruith, Ní ghabhan ainneólach dall.

153 `Tadhag mac Daire Mic Bruideadha cct.' Rachfad déisteacht aifrionn Dé. 11 qq.

153i A naomhMhuire a mháithir Dé. 15 qq.

154 éist mhosna a Mhuire mhór. 13 qq. + 1 st. Followed (p. 155i) by quatrain beg. Ní bhn [sic] biu beo faoi eas / ní gnáth ros mhaol a rith a rian.

156 Dá ninnsin eachtra an Mhadra Mhaoil mar sgeal. 1 st. Is le mnáibh Banba do chaithas féin. 1 st. Is eaglach sine chum siosma le cúilfionn óig tais. 2 stt. Dul asteach gan torc go teach an taisigh. 1 st. Page is badly discoloured.

157 `Aindrias Mac Cruitin iar neag Tomáis mac Ridire an Ghleana .cctt.' Diombúan dlighchéile don ghleann. 13 qq. + 12 stt. alternating + 5 stt. (`an cea[n]gall').

160 `Conchubhar Ó Dála Chairbreach air bhás tSíle inghean Uí. Sheachnaise .i. bean Uí Donabhain Mhóir.' Galar bunadh bás tSíle. 38 qq. + 2 stt.

163 Fuasgail follasghort Chonaire a ríghCáirthe. 16 stt. + 15 qq. alternating.

165 `Tádhg mac Dáire cctt.' Teallach flaithis fine Chaoimh. 37 qq.

168 `Piarrus Feiritéar cctt.' Deacair teacht ó ghalar gráidh. 12 qq.

168i `Fearchair Ó Maoil Chiaráin cctt.' A mbrat an bhrolluigh ghilsi. 5 qq. Remainder of p. 169 blank.

170 (transversely) `Eóinn Ó Callanáin cctt.' A shoilibhir dfuil oirdhearc na bfíorleogan. 2 + 1 stt.

171 (a) a charra chumain chneasda chlisdi chaoin gan chleas. 1 line. (b) (transversely) `Do chraobhsgaoille sleachta Éibhir ... Geinneallach Mic Carthadh Mór ....' A fragment.

172 Céar bfada mé am mháighistir dheaghthach dheasmhúimhneach. 16 stt. Remainder of p. 174 blank.

175 Mo ghreada mo chrá mo ghearghoin. 75 stt.

180 `Domnald na Ttuille cctt.' Do sgríbhsi ad cóip cheannsa ba greanda is badh thréitheach. 12 stt.

181 `Domhnaild na Buille cctt.' Ta lile gan sgamal dfuil Ghearailt na sáirfear. 6 stt.

183 `Fear Flatha Ó Gníomha .cct.' Tsiar do táinig tuis na seanma. 22 qq.

184 Cia na chinnseo do chiu aniar. 25½ qq.

186 `Mac Lonáin cctt.' Lorcán Locha Deirgceirt. 21½ qq.

188 Tar dhéitheibh na cruinne léan ortsa Chuipid. 5 stt. Remainder of p. 190 and pp. 191-214 blank.

215 [Eachtra Mhacaoimh an Iolair.] Acephalous. Beg. here Gruagach an Oileáin Macaomh an Iolair do bheith gan anmuin = ed. R. A. S. Macalister, Irish Texts Society X, p. 172, line 1. Ends (p. 221) ar an Sorcha go coitcheann ó sin amach. `Gurab í sin eachtra Mhacaoimh an Iolair, ┐ feall Ridire an Ghaisge ar a dhearbhrathair gonuige sin.'

221 Tóruígheacht Shaidhbhe Inghion Eógain Óig sonn. Beg. Sealg thromthorthach do comóradh le Fionn Mac Cumhaill ... for thorcar bruach Locha linnfhuair Léin. Ends (p. 240) ┐ don Fheinn uile as sin amach. `Gurab í sin Tóruigheacht Shaidhbhe inghion Eóghain Óig gonuige sin. Fínit November 9th 1758.'

241 Tochmhairc Fearbhlaidhe sonn. Beg. Do bhí Séamus mac Turcaill a ríghe Alban feacht naill: giolla saor idir chéill ┐ chruth ┐ chinéal an Séamus sin. Ends (p. 253) fria thrí láithibh ┐ teóra oidhche. `Gonadh é bás Chearbhuill ┐ Fearbhlaidhe gonuige sin. Finit Márta an 17th lá 1759.'

254 Cath Crionna annso. Beg. Rígh amhra oireadha bhí a nÉirinn feacht naild .i. Cormac mac Airt ... Bhí rígh ar Ulltaibh an ionbhaidh sin .i. Feargus. Ends (p. 260) et as amhla sin bhias go bráth .i. a bheith ag síol Taidhg. `Finit do Chath Crionna.'

261 `Achtradh Donnchadha na mBó sonn.' Cia an tráena so san ngort. 33 qq.

264 (a) `Domhnall na Tuille Macárthadh do Chormac Bhaile Aodh cctt.' Is chámhar claoite cnaoite céasda. 2 stt. (b) `Pádraig Pieris do Shéadhfhradh Ó Dhonnchadha an Ghleanna cctt.' Is cian cuirthir clú Shéadhfradh. 13 qq. + 3 stt. beg. Múr Shéadhfhradh le céadaibh is gairid oídhche.

266 `Eoghan mac Diarmuda Ui Shúilleabháin Cheapa na Coise do Domhnall mac Eogain Ruaidh .i. Ó Súilleabháin Mór déag an 22 la dAbraon aois an Tiagharna míle seas [leg. seacht] ┐ [... erased] 1740.' Is cian an easbaidh do shleachtaibh chirt Niuil le ríomh. 13 stt.

269 `Dómhnall Mac Cárthadh do Lábhras .i. mac Uí Shúilleabháin Mhóir.' Deasgar déaghmhac dfuil Eibhir. 17 qq. + 1 st.

271 `An fear ceadna do Rúighridhe Ó Súilleabháin Mhór cctt.' Is tromghoin tinntídhe nimhnídhe an sgéil sin. 35 stt.

278 `Dómhnall Mac Lochluinn dÍarla Anntruim cctt.' Bile fosga críche Fáil. 4 qq. + 1 st.

279 `Muiris mac Daibhi Duibh Mhic Gearailt dIarla Bhéil Innse .i. Macártha Mór cctt.' Fuasgail Fodla a Ui Eoghain. 6 stt.

280 `Pádraig Haicéad cctt.' A Criost as buan sas truagh mo ghéirghearán. 10 + 1 stt.

283 `An fear ceadna cctt.' Fáith matuirse, maindise, mo dhiachair cáis. 6 stt.

285 `An fear ceadna cctt.' Atáim arrsadh sas fada lióm atámaoid beo. 7 stt.

287 `An fear céadna cctt.' `Eist a bhrasuire ghanguidig bhréagais búird. 4 stt. Printed from this manuscript, P. de Brún, Éigse xii 293-4.

288 `An fear ceadna cctt.' Mo náire ghéar mo léan mo ghuais mo chneadh. 2 stt. `An fear ceadna cctt.' Má bheir Dia do thiagharnas dómhsa. 38 lines.

291 `Dán draoíghionach. An fear ceadna dFéidhlim Ruadh Ó Neill cctt.' Atáid cách airna mheas tar a mhóirfhine. 2 qq. + 2 stt.

292 `An fear ceadna cctt.' Mo lá léinse Éire na nárdcnoc sean. 12 stt.

295 `An fear ceadna do Thádhg O Fhaoláin cctt.' A mharcaigh shaoir don mhaicne ríogh dar eirígh ágh. 2 stt. `An fear céadna don Tadhg ceadna.' (p. 296) Más leíghios air phéin bheith saor a ccneasdacht an ghrádh. 2 stt.

296 `An fear ceadna cctt.' Áirnéis tSagsanach ceangailte a ndísbeagadh. 12 + 2 stt. (Variant readings from this and other Haicéad poems here printed P. de Brún, Éigse xii 294-6). Followed (p. 300) by (a) virtus amor honor integer. 2 lines and Irish version beg. Fám thuinn do fóirpréamhuig fóir. 2 lines. (b) `Geineallach Ui Murchadh nó Ui Murchadha.' Beg. Domhnall mac Murchadha mic Donchadha.

301 `Séadhfhradh Ó Donchadha an Ghleanna iar bhás Druimínn.' Is brónach mo thost go túirseach am slad. 12 + 1 stt. P. 302 blank/

303 `Séamus Mac Gearailt iar néag Sheaghain mac Ridire an [Ghleanna].' Éire phláis is nár an gniomh duit. 35 + 2 stt.

306 Mo cheithre rainn duit a Dhonnchadh. 5 qq. `Fínit.'

307 `Foras Focail sonn.' Deirbhshiúr don eagna an éigsi. Breaks off p. 310 with 54th quatrain. Followed by 8 unnumbered blank leaves.